Γ και Δ... Θεματικές βδομάδες!!!


Γ: Πώς είστε;
Δ: Γυρνώ μέσα στους κύκλους μου και προσπαθώ να ξεμουδιάσω.
Γ: Ποιο το χρώμα του τελευταίου;
Δ: Είναι νωρίς για να σου το αποκαλύψω...
Γ: Πορτοκαλί;
Δ: Θυμάμαι παλιά... τις ναυτικές εβδομάδες.
Γ: Στην Καβάλα;
Δ: Ναι. Μιλάμε για τόσο παλιά!
Γ: Για λέγε...
Δ: Μια ολόκληρη βδομάδα... το ίδιο θέμα!
Γ: Τα ναυτικά;
Δ: Σταμάτα να με κοροϊδεύεις. Σκέπτομαι τις θεματικές εβδομάδες κάποιων ανθρώπων... του διαδικτύου.
Γ: Τους θεματικούς μήνες τούς προσπέρασες σκόπιμα ή τους αφήνεις για μετά;
Δ: Μη μιλήσεις καθόλου για θεματικά χρόνια. Μερικοί δύστυχοι... βαριούνται να αλλάζουν θέμα... και βαλτώνουν.
Γ: Γίνεσαι σκληρός.
Δ: Μη με προκαλείς.
Γ: Μένω λοιπόν στις θεματικές βδομάδες. Παραδείγματα, παρακαλώ!
Δ: Θέλεις να γνωρίσεις συγγραφέα στο facebook;
Γ: Όχι.
Δ: Αν ήθελες... για αρχή θα του αφιέρωνες μόνο μια βδομάδα. Και όχι μόνο συγγραφέα... Και ηθοποιό και τραγουδιστή και μοντέλο και... ραδιοφωνικό παραγωγό, αρθρογράφο - συντάκτη...
Γ: Και τι θα έκανα, αγαπητέ;
Δ: Θα παρακολουθούσες τις κοινοποιήσεις του και θα έλεγες πως σου αρέσουν. Θα έστελνες και κάποιο ευγενικό μήνυμα στο imbox.
Γ: Τι είναι αυτό;
Δ: Είσαι και άσχετος!
Γ: Κι αν μέναμε στην ίδια πόλη... θα έβλεπα σε ποιες εκδηλώσεις θα πάει... και θα πήγαινα να τον συναντήσω και από κοντά;
Δ: Βιάζεσαι. Αυτό... αν είσαι τυχερός μπορεί να γίνει την έκτη ή την έβδομη μέρα.
Γ: Όλα με πρόγραμμα!
Δ: Οι άνθρωποι αρέσκονται στις κολακείες.
Γ: Εσύ;
Δ: Εγώ δεν είμαι άνθρωπος;
Γ: Το ζητάει ο οργανισμός σου το δούλεμα... Τις άλλες μέρες τι θα κάνω;
Δ: Θα τον μελετήσεις! Θα δεις τους φίλους του, τι του αρέσει, τι μουσική ακούει, ποιες ταινίες...
Γ: Διατριβή θα κάνω;
Δ: Τα λόγια σου οφείλουν να φέρουν στα αυτιά του το χειροκρότημα.
Γ: Κι αν νομίσει πως τον δουλεύω;
Δ: Ποιος γράφει... και πιστεύει πως γράφει άσχημα, ποιος τραγουδά και...
Γ: Μπήκα στο νόημα!
Δ: Κι αυτές οι σχέσεις πες πως εξελίσσονται. Θα έχουν κάποτε... εκτίμηση, αγάπη...
Γ: Παράτα τις φιλοσοφίες σου!
Δ: Οι θεματικές βδομάδες που μου αφιέρωσαν δεν κράτησαν πολύ!
Γ: Το λες σαν να λυπάσαι.
Δ: Στη δεύτερη μέρα ο άλλος ψάχνει για άλλο προφίλ...
Γ: Γιατί;
Δ: Δε θα με δεις σε θέατρα και κινηματογράφους, ούτε σε πολλές παρουσιάσεις βιβλίων. Κι αν πάω... κάθομαι - όποτε μπορώ - πίσω και φεύγω γρήγορα.
Γ: Θα αγιάσεις!
Δ: Ίσως...
Γ: Και τι έχουν να κερδίσουν οι κυνηγοί από αυτή τη γύρα;
Δ: Πολλά! Δε θέλω με τα λεγόμενά μου να φωτογραφίσω!
Γ: Χαίρομαι τη διακριτικότητά σου!
Δ: Είμαι και διακριτικός...
Γ: Το χρώμα του κύκλου;
Δ: Δεν είναι κόκκινο! Η εποχή του ροζ και του πορτοκαλί πέρασε...
Γ: Κίτρινο;
Δ: Δε μισώ κανέναν.
Γ: Έπεσες στην παγίδα των συμβολισμών!
Δ: Ο κύκλος λοιπόν... έχει το χρώμα του οινοπνεύματος.
Γ: Μεθυσμένος είσαι;
Δ: Οινοπνευματί. Είχα μια μπλούζα στο λύκειο...
Γ: Νομίζουν πως είσαι μεθυσμένος;
Δ: Και βλαξ!
Γ: Το χρώμα σου με παραπέμπει σε πολλά.
Δ: Ποιος είναι αυτός που έπεσε στην παγίδα των συμβολισμών;
Γ: Συνέχισε... να κάνεις τον βλάκα!
Δ: Συμβουλή είναι αυτό;
Γ: Ναι.
Δ: Και τον κάνω... επιτυχώς!
Γ: Μπράβο! Θαυμάζω και την μετριοφροσύνη σου...
Δ: Αν πω πως προτιμώ την ναυτική εβδομάδα από τις...
Γ: Θα πω... πως δε σε πιστεύω!
Δ: Με το μέρος μου είσαι εσύ τελικά ή με τους άλλους;




  

Α και Β... Β και Α...

 
Β: Πέρασαν κι αυτά τα Χριστούγεννα!
Α: Απολογισμό έχει το φετινό πρόγραμμα;
Β: Τι με πιάνει τις γιορτές...
Α: Παίρνω τον καφέ μου και σε ακούω...
Β: Κάποιες εμμονικές σκέψεις πάλι στο φως, σχέδια λίγα... Τα σχέδια γιατί να τα συνδέω με τους απρόσκλητους απολογισμούς μου;
Α: Εμένα ρωτάς;
Β: Ή... μήπως σχεδιάζω τα πάντα με τις λεπτομέρειές τους και στέλνω στους επισκέπτες μου επίσημη πρόσκληση μήνες πριν;
Α: Καλά το πας...
Β: Έχω να γράψω μέρες... Τις τελευταίες βδομάδες ξαπλώνω στον καναπέ και διαβάζω βιβλία άλλων συγγραφέων.
Α: Αν δε το έχεις καταλάβει... δηλώνεις και συγγραφέας.
Β: Τα βράδια μπροστά σε έναν υπολογιστή διορθώνω παλιά μου κείμενα.
Α: Πόσο παλιά;
Β: Του 11, του 12, του 13...
Α: Μάλλον... μελαγχολείς!
Β: Λέω πως δεν κοιτώ προς τα πίσω και η γραφή με αναγκάζει με το στανιό να ρίξω το βλέμμα μου στο χθες.
Α: Έχεις τα παράπονα σου από το χθες.
Β: Δεν έχω!
Α: Όλοι έχουμε.
Β: ...
Α: Είσαι μεγάλος ψεύτης, αγαπητέ. Σε πληγώνει το χθες... αλλά δε το παίρνεις απόφαση... πως δεν αλλάζει τίποτα.
Β: Είμαι δογματικός!
Α: Γιατί δε το πετάς σε μια γωνιά;
Β: Δε μου φέρθηκε και τόσο άσχημα ο χρόνος...
Α: Βρίσκω μίζερη την απάντησή σου, φίλε. Θα μπορούσε να σου είχε φερθεί και καλύτερα...
Β: Εγώ πως του φέρθηκα... ξέρεις;
Α: Εγώ ξέρω... πως δε ζεις! Ζουν οι άλλοι... κι εσύ παρέα με τη φαντασία σου γράφεις για όσα εκείνοι ζουν!
Β: Γενικεύεις...
Α: Πάρε τη φαντασία σου και πήγαινε ένα ταξίδι!
Β: Κάναμε πολλά ταξίδια...
Α: Πίνουν, μεθούν, καπνίζουν...
Β: Δε φορώ ρολόι ούτε στο δεξί, ούτε στο αριστερό χέρι.
Α: Το κινητό σου δείχνει την ώρα... Και ο υπολογιστής σου επίσης! Κι όλες οι αίθουσες των χειρουργείων διαθέτουν...  Η ατάκα σου κι εσύ είστε για γέλια.
Β: Δε κάνω σχέδια, φίλε μου!
Α: Σε βαρέθηκα...
Β: Δε θα είσαι ο μόνος!
Α: Βαρέθηκες τον εαυτό σου, τη γραφή σου, τις ευκολίες σου... Παράτα τις ευκολίες σου!
Β: Και τι να κάνω;
Α: Να πάψεις να πιστεύεις πως είσαι ο καλύτερος άνθρωπος πάνω στη γη!
Β: Τι σχέση έχει αυτό που λες με...
Α: Να φωτογραφίσεις με την επιλεκτική μνήμη σου όχι αυτούς που βοήθησες... αλλά όσους δε βοήθησες.
Β: Δεν είμαι και ιεραπόστολος!
Α: Τι είσαι;
Β: Πολλά...
Α: Ένα από τα πολλά...
Β: Ανασφαλής.
Α: Φιλόδοξος και με δεύτερες σκέψεις...
Β: Και τρίτες και τέταρτες...
Α: Είσαι και ειρωνικός!
Β: Δεν έχω άλλο χρόνο για σένα. Κι εγώ... σε βαρέθηκα. Ίσως τα πούμε κάποια άλλη στιγμή.
Α: Το Πάσχα πότε πέφτει;
Β: Εσύ τα έχεις καλά με το χρόνο.
Α: Με διώχνεις;
Β: Ναι.
Α: Βαριέσαι να μπεις στον κόπο να γνωρίσεις καινούργια άτομα... και πλήττεις αφόρητα με τα παλιά.
Β: Θα κάνω παρέα με εξωγήινους!
Α: Να το κοιτάξεις...
Β: Χρόνια πολλά στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον σου!
Α: Το δικό σου μέλλον ποιο θα είναι;
Β: Το δικό σου παρελθόν! Ακόμα δε το κατάλαβες;
 

Παρουσίαση στο Μουσείο Κινηματογράφου του βιβλίου "Οι δυο ώρες ύπνου και το memento mori ενός συγγραφέα."























Παρουσίαση στο Μουσείο Κινηματογράφου του βιβλίου "Οι δυό ώρες ύπνου και το memento mori ενός συγγραφέα".

Η ομιλία της Χρυσούλας Μελισσά Χαλικιοπούλου για το βιβλίο "Οι δυο ώρες ύπνου και το memento mori ενός συγγραφέα".


Ήταν ιδιαίτερη χαρά και τιμή η πρόσκληση του αγαπημένου μου δασκάλου και φίλου, Τάσου Γκέντζου, να παρουσιάσω το καινούριο του βιβλίο. Βέβαια παραξενεύτηκα κιόλας, μια και δεν ανήκω ακριβώς στο… σινάφι των συγγραφέων. Όταν όμως το διάβασα, κατάλαβα τα βαθύτερα κίνητρα της κίνησής του αυτής: ήθελε να απαλύνει λίγο τις ενοχές του, που μας πήρε το ψωμί… Γιατί τι άλλο κάνει ένας ψυχολόγος από το να καταγράφει και να αναλύει –κι όχι πάντα έτσι αποτελεσματικά- σκέψεις, συναισθήματα, όνειρα. Ό, τι ακριβώς πέτυχε ο πολυτάλαντος Τάσος στο υπέροχο βιβλίο «Οι δυο ώρες ύπνου και το memento mori ενός συγγραφέα», όπου με τη σκέψη και την πένα του, συνεχίζει τη σχέση με αγαπημένο του φίλο, διαλύοντας τα όρια και τους περιορισμούς του χρόνου.

Ο τίτλος και η εικόνα του εξωφύλλου του, μας παραπέμπουν στο θάνατο, μάλλον παραπλανητικά. Θα σας εξομολογηθώ ότι, αφού μου πέρασε και ο πανικός για το τι να πρωτοπώ, σκέφτηκα: ‘μάλλον με διάλεξε ασυναίσθητα, επειδή ήξερε ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχω κι εγώ βιώσει την απώλεια δυόμιση ανθρώπων’. Ο μισός φυσικά άνθρωπος αναφέρεται στο κομμάτι του εαυτού μου που έχασα μαζί τους. Ή μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα; Γιατί αυτό το κομμάτι εξερευνά κι ο Τάσος Γκέντζος στο μικρό -φαινομενικά μόνο- βιβλίο του, παραθέτοντας τις αναμνήσεις και τις συζητήσεις δυο φίλων. Ο νεκρός Γιώργος εξακολουθεί να ζει, γιατί ο ζωντανός Κώστας τον κρατά με αγάπη στο μυαλό και την ψυχή του. Στη σύντομη παρουσίασή μου, δεν υπάρχουν περιθώρια να αναπτύξουμε τους δυο αυτούς χαρακτήρες, αλλά θα τους ανακαλύψετε μόνοι σας, διαβάζοντας το βιβλίο. Θα σας μεταφέρω όμως έναν από τους διαλόγους (της σελίδας 26), που τον ξεχώρισα, επειδή μου θύμισε κάτι από το αγαπημένο μου θεατρικό έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό ». Ο Κώστας αναπλάθει εδώ τις κοινές τους εμπειρίες, αν και βρίσκονται τώρα σε ξεχωριστούς χώρους ύπαρξης:
-Θυμάσαι το μεγάλο βιβλιοπωλείο στη Ρώμη;

-Με το ωραίο καφέ στο πατάρι;

-Βρίσκω τη μνήμη σας εξαιρετική, κύριε Κώστα.

-Πήγαμε στο υπόγειο για ν’ αγοράσω ένα ημερολόγιο και μου είχε κάνει εντύπωση ο τίτλος ενός βιβλίου.

- Η δικτατορία της συνήθειας.

-Εσύ με κορόιδευες και μου μιλούσες με το γνωστό προβοκατόρικο ύφος σου για τη δημοκρατία της συνήθειας.

-Το τελευταίο μου ταξίδι…

-Πόσο είχαμε γελάσει εκείνο το απόγευμα!


Μέσα σε αυτούς τους παράλληλους διαλόγους, ο Κώστας, δίνει ζωή στο φίλο του, συνεχίζοντας την κουβέντα και τη σχέση τους. Σε ένα διαφορετικό βέβαια επίπεδο, όπου όλα αποκτούν κι άλλο νόημα. Μα στην παρέα τους, μπερδεύονται κι άλλοι άνθρωποι, κάνοντάς μας να αναρωτηθούμε σε ποιον από τους δυο κόσμους ανήκουν. Τελικά όμως, αφήνουν και σε μας μια γλυκιά αίσθηση, μέσα από τη συνέχεια που έμμεσα ζητούν να έχουμε στα έμψυχα και άψυχα(;) πράγματα που αγάπησαν κι άφησαν πίσω τους. Έτσι ακόμη και τα αφρόντιστα λουλούδια γίνονται αντανακλάσεις της θνητότητάς μας. Αλλά και υποχρέωση να συνεχίσουμε το έργο όσων έφυγαν. Δύσκολο. Γιατί από την άλλη μεριά, εμείς οι ζωντανοί, είμαστε φορτωμένοι με μισοτελειωμένες υποθέσεις κι ανεκπλήρωτες επιθυμίες, μαζί με την ελπίδα να προφτάσουμε να κάνουμε περισσότερα. Σας διαβάζω ένα απόσπασμα, από τη σελίδα 32, όπου ο Κώστας θέλει να του μιλήσει για το μυθιστόρημα που έχει στο νου του να γράψει:

-Και γιατί μου το λες τώρα; τον ρωτά εκείνος

-Προσπαθώ να σου πω αυτά που σκέφτηκα και δεν πρόλαβα να σου τα πω.

-Έχεις τη γραφή σου εσύ…

-Πάντα είχα την αίσθηση πως μπορώ να σου τα πω όποτε το θελήσω.

-Λυπάμαι, Κώστα.

-Και τώρα φοβάμαι μήπως ξυπνήσω απότομα και χαθούν όλα.

-Οι αναμνήσεις δε χάνονται ποτέ!

-Μη με ξυπνήσεις, Γιώργο.

-Μη φοβάσαι.

-Γιατί το λες αυτό;

-Ο χρόνος του ονείρου είναι διαφορετικός.


Μου άρεσε ιδιαίτερα αυτός ο ευρηματικός τρόπος του συγγραφέα να μας παρουσιάζει τους ήρωες, τα συναισθήματα και τις αγωνίες του μέσα από το όνειρο, αλλά και τα εγκιβωτισμένα όνειρα που μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε στο κείμενό του. Έτσι ελαφραίνουν οι φόβοι του, οι πολλοί συμβολισμοί και οι μεταφυσικοί του προβληματισμοί, που τους διανθίζει με το ιδιαίτερό του χιούμορ. Ο ‘κουτσός’, όπως λέει, ‘ορθολογισμός’ του αδυνατεί να καταλάβει και πολλά από τα καθημερινά πράγματα της ζωής μας: την πίστη του φίλου του στους ανθρώπους και στους εξωτερικούς ‘τύπους της θρησκείας μας (που κρύβουν όμως το περιεχόμενό της) ή στ’ ανεξήγητα της επιστήμης: να ζει αυτός που κάνει διατροφικές κραιπάλες ενώ πεθαίνει εκείνος με την υγιεινή ζωή. Ούτε στην ανθρώπινη λογική ούτε στην καρδιά μας χωρά ο θάνατος, με το ‘πέρασμα στην άλλη όχθη του ποταμιού’. Ίσως γι’ αυτό να αποφεύγουμε να τον σκεφτούμε ή δεν ξέρουμε πώς να τον αντιμετωπίσουμε, όταν απρόσμενα χτυπήσει την πόρτα μας. Κι όμως αυτός μας προτρέπει, μέσα από τα λόγια του χαμένου φίλου, πως ‘το λογικό είναι να τον αποδεχτείς και να πας ένα βήμα παρακάτω τη ζωή σου’. Η σκέψη του συγγραφέα γυρνά στο μάταιο των πράξεών μας, στα χνάρια που αφήνουμε πίσω μας, στο ‘ανηφορικό’ παρελθόν και τότε… ξεχνιέται πάλι και θεωρεί αυτονόητη τη ζωή.


Μερικοί άνθρωποι, έλεγε ο Επίκτητος, είναι τυφλοί στην ομορφιά του κόσμου. Μήπως είμαστε όλοι μας, αναβάλλοντας συνεχώς, με τη βιοπάλη ή το κυνήγι του εφήμερου πλουτισμού, το να είμαστε παρόντες στη ζωή μας; Ζούμε συνειδητά την ομορφιά του έρωτα, την αξία που έχει η αγάπη και η τρυφερότητα στις σχέσεις μας, η ματιά στο συνάνθρωπο και το άγγιγμα στον ηλικιωμένο, η κατανόησή μας στα παιδιά; Θα μπορούσα να βάλω κι άλλα ερωτήματα, αλλά αυτά θα τα διαβάσετε μόνοι σας, όπως ακριβώς τα αναπτύσσει ο συγγραφέας στο δεύτερο μέρος του βιβλίου. Μόνο που εκεί έχει κάποιες ενοχές για το διδακτικό του ύφος, μια και δεν βρίσκει άλλο τρόπο να μας ταρακουνήσει. (Δάσκαλος, γαρ). Έτσι μας υπενθυμίζει όσα αξίζουν ουσιαστικά και μένουν στην καρδιά μας, πέρα από τη φθαρτή σάρκα. Σιγά-σιγά ωστόσο φαίνεται να απολαμβάνει την απόπειρά του να μας αφυπνίσει και παρόλο που αυτοσαρκάζεται με το λυρισμό ή το λαϊκισμό-που διερωτάται αν έχει- στο ύφος του, μας χαρίζει στη σελίδα 57 τη μαγεία των… Χριστουγέννων:

-Βλέπω αυτό που θέλω να δω και είμαι τόσο χαρούμενος με αυτή την επιλογή μου. Έχω τα δικά μου μάτια και τα δικά μου γυαλιά. Οι άλλοι συχνά με χλευάζουν λέγοντας πως είμαι ένας ρομαντικός τύπος και πως μου λείπει ο πραγματισμός του επιστήμονα.

-Οι μάγοι δεν δήλωσαν ποτέ επιστήμονες!

-Μαγεία είναι να ρωτούν το μικρό παιδί για το επάγγελμα του πατέρα του κι εκείνο να τους απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη: ‘ο πατέρας μου είναι μάγος!’


Μόνο εμείς –‘στρατιές τα άψυχα σώματα των ζωντανών’, όπως λέει - στεκόμαστε πανικόβλητοι μπροστά στο τελευταίο χαίρε κι αναρωτιόμαστε για τις αποστάσεις και τις ισορροπίες που πρέπει να κρατήσουμε. Θρηνούμε, φιλοσοφούμε, ψάχνουμε διέξοδο μέσα από την πίστη ή την τέχνη. Ίσως μάλιστα τότε να μας διαφεύγει ότι με τον πόνο, τελειοποιούμε το χαρακτήρα μας. Επιπλέον, μέσα από το θάνατο, αναγνωρίζουμε την ευγνωμοσύνη μας για τα πρόσωπα που υπήρξαν συνοδοιπόροι. Κι ο συγγραφέας, που στο βιβλίο αυτό αγγίζει το θάνατο, αλλά πανηγυρίζει την αξία της ζωής και της φιλίας, δε θα μπορούσε παρά να τελειώσει το τρίτο μέρος του βιβλίου του με μια ιστορία αγάπης. Αφήνεται να εννοηθεί ότι είναι το μυθιστόρημα που ήθελε να γράψει ο Κώστας και παρουσιάζεται εδώ εν συντομία. Αρχίζει δραματικά, γιατί έτσι συμβαίνει σε πολλές ανθρώπινες καταστάσεις. Τελειώνει με την αξία της προσφοράς και της ανιδιοτέλειας, την αναγέννηση της θέλησης για δημιουργία μαζί μ’ έναν άλλο άνθρωπο. Αλλά και με τη σκέψη του θανάτου ως μια υπενθύμιση στο συγγραφέα: να χαρεί τη ζωή, να ζήσει, μέσα από τη γραφή και τους αγαπημένους του.


Πέρα από τις εξαιρετικές σκέψεις και ιδέες του Τάσου Γκέντζου, αυτό που με συγκίνησε στο συγκεκριμένο βιβλίο είναι ο λόγος του, που κινείται ανάμεσα στη θεατρική και την ποιητική γραφή. Σας μεταφέρω αποσπασματικά κάποια δείγματά της, από τη σελίδα 70 :

Κάτω από τον σκουριασμένο τροχό των συναισθημάτων!

Κάτω από έναν ουρανό που δεν έβλεπες το γαλάζιο του χρώμα...

Κάτω από τα φώτα μιας σκιάς! …..

Φωνή, φωνές, οράματα, εικόνες….

Το σώμα είχε αρχίσει το ταξίδι του… κι αλλού, σελ 74:

Ένα τεράστιο μαύρο πανί στήνεται ανάμεσα στα δυο άχαρα κοντάρια κι εγώ δεν μπορώ να καταλάβω αν αυτό που θα ακολουθήσει θα συγγενεύει με το τέλος ή με την αρχή.

Ο χρόνος με πιέζει…

Γίνομαι μια άβουλη μαριονέττα μπροστά στη σκηνή.

Οι λεπτές μεταξωτές κλωστές είναι εύκολο τούτη την ώρα να μπλεχτούν μεταξύ τους κι εγώ να μπερδευτώ και να χάσω την ισορροπία μου.

Για πρώτη φορά δείχνεις πως δε σε ενδιαφέρει ο χρόνος!


Μέσα στην επιμελημένη δουλειά των εκδόσεων Φυλάτου, αυτές οι ποιητικές εικόνες δένονται αρμονικά με τις 50 εξαίρετες ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Παναγιώτη Κουντουρά. Παλιά και σύγχρονα αντικείμενα, σκουριασμένα ή καλοδιατηρημένα, ζωντανά ή νεκρά, είναι ακουμπισμένα στην όμορφη φύση του Πηλίου, που δε χάνει ευκαιρία να μας δείξει τη δύναμη της ζωής, μέσα από πανέμορφα αγριολούλουδα, σπαρτά κι αγριάδες που ξεφυτρώνουν ακόμα και σε χαλάσματα ή τάφους. Οι φωτογραφίες αυτές μας ξεκουράζουν από την ένταση του κειμένου, συνεχίζουν σκέψεις και προβληματισμούς, και μας ταξιδεύουν στη ροή και τη φθορά του χρόνου. Υπέροχη και η φωτογραφία του εξωφύλλου, λες και θέλει να μας ξεγελάσει με ένα όμορφο νεανικό σώμα. Κι όμως, αυτό είναι σε νεκρική στάση. Ή μήπως πάλι απλώς κοιμάται;


Ξαναγυρίζοντας στον Τάσο Γκέντζο, επικροτώ το κουράγιο του, να πλησιάσει και να αποδεχτεί τα πιο σκοτεινά του συναισθήματα. Όχι απλώς για να συμφιλιωθεί με το θάνατο, αλλά για να αντιμετωπίσει πάλι με θάρρος την εύθραυστη ύπαρξή μας μέσα στη ζωή. Αυτό είναι κι ένα κομμάτι που, στην κλινική μου εμπειρία, πάντα με συγκινούσε και με συγκλόνιζε: πώς δηλαδή μας μεταμορφώνει ένας θάνατος. Εδώ απεικονίζεται και η αγωνία του Γιώργου για τη γυναίκα και το παιδί του, που μένουν πίσω. Πιστεύω όμως ότι, όπως κι ο συγγραφέας, έτσι κι αυτοί μέσα από την ταύτισή τους με τον πόνο, τη διεργασία του πένθους και του θρήνου, τον αφύσικο και βίαιο αποχωρισμό -που μας βοηθά να ωριμάσουμε ουσιαστικά, αν και με ξεχωριστό τρόπο ο καθένας - αλλά και με τις παρακαταθήκες του αγαπημένου τους ανθρώπου, θα οδηγηθούν και πάλι σταδιακά στον πλούτο και τη χαρά της ζωής.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να ανακεφαλαιώσω με δυο λόγια το βιβλίο αυτό: ο συγγραφέας, μέσα από μια ‘αγρυπνία’, πριν γράψει έναν επικήδειο-που για μένα ήταν ένα ποίημα αποχωρισμού-, βυθίστηκε στη μήτρα του λόγου, τη σιωπή. Μέσα από αυτήν δημιούργησε και τώρα, ο λόγος του προσκαλεί όλους εμάς να στοχαστούμε για τη ζωή.

Σας ευχαριστώ.



 

Οι δυο ώρες ύπνου... και το memento mori ενός συγγραφέα

Με χαρά σας παρουσιάζω το νέο μου βιβλίο. Οι δύο ώρες ύπνου… & το «memento mori» ενός συγγραφέα κυκλοφόρησε...

Δυο ώρες ύπνου… – ύστερα από την αναγγελία ενός θανάτου – φιλοξενούν στους κόλπους τους τις ανησυχίες, τους φόβους, τα θέλω και τα όνειρα ενός ανθρώπου.
Ένα όνειρο με τόπο δράσης τον Άγιο Λαυρέντιο του Πηλίου και χρόνο το εκάστοτε σήμερα… προσπάθησε να συμφιλιώσει την ανθρώπινη φύση με το φυσικό και το ανθρώπινο… του αποχωρισμού.
Θεωρούμε τη ζωή ως δεδομένη…
Τα απρόσμενα ταρακουνήματα που μας στέλνουν οι αρρώστιες τα γιατρεύει η μνήμη μας και σχεδόν πάντα θριαμβεύει η αίσθηση της αυτοσυντήρησης…
Τελικά πόσο μακριά κατοικούμε από τα ανθρώπινα;
Ο Κώστας δεν ήταν έτοιμος να πει το τελευταίο αντίο στον φίλο του κι ο Γιώργος του θυμίζει το…
Memento mori!
Να θυμάσαι το θάνατο!
Κι αν θυμάσαι το θάνατο, τότε είναι βέβαιο πως θα έχεις καλή σχέση με τη ζωή!
Θα εκτιμάς, θα χαίρεσαι, θα σέβεσαι, θα ευχαριστείς…
Να θυμάσαι, να θυμόμαστε, να θυμάστε… τη ζωή!
Mementote vivere, λοιπόν… και σπάστε με τα σφυριά της συνείδησης όλα εκείνα τα τόσο γλυκά… αυτονόητα που αδρανοποίησαν την ουσία της ζωής μας!
Να έχουμε στο μυαλό μας πως πρέπει και να ζήσουμε…
 
Αγοράστε το μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος πώλησης της ιστοσελίδας των εκδόσεων Φυλάτος(http://fylatos.com/shop/%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CF%8D%CE%BF-%CF%8E%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%8D%CF%80%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%84%CE%BF-memento-mori-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD/), προσθέτοντας το στο καλάθι ή με τηλεφωνική παραγγελία στο 2310-821622.
Τα μεταφορικά είναι ΔΩΡΕΑΝ για όλη την Ελλάδα και για 62 χώρες του εξωτερικού.
 
ISBN: 978-618-5163-37-2
 
Σελίδες: 90
Εσωτερικό: Πολυτελής έκδοση με μαλακό εξώφυλλο, τυπωμένη σε φωτογραφικό illustration χαρτί.

Περιγραφή Προϊόντος

Στο «Οι δύο ώρες ύπνου… & το «memento mori» ενός συγγραφέα» με τοποθεσία τον Άγιο Λαυρέντιο του Πηλίου, οι δύο δημιουργοί, ο συγγραφέας Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος και ο σκηνοθέτης Παναγιώτης Κουντουράς, συνθέτουν μια πλούσια συζήτηση του λόγου και της εικόνας. Η γραφή του έμπειρου λογοτέχνη συνοδεύεται από τις ασπρόμαυρες φωτογραφικές αποτυπώσεις του σκηνοθέτη και σας καλούν να εμπλακείτε και εσείς στην ιστορία και να γίνετε συνοδοιπόροι του πρωταγωνιστή.

Λεβάντα της Άτκινσον, του Μάνου Κοντολέων





Λεβάντα της Άτκινσον, του Μάνου Κοντολέων (Εκδόσεις Πατάκη).

Κάθομαι απέναντι από την οθόνη του φορητού υπολογιστή μου και μονολογώ: “Είναι μέγα θράσος να γράφεις την άποψή σου για το μυθιστόρημα ενός πεζογράφου... που είναι και κριτικός της λογοτεχνίας;”

Διάφορες φωνές με επισκέπτονται απρόσκλητες... προσπαθώντας να με αποτρέψουν από το εγχείρημα. Φωνές σαρκαστικές, χλευαστικές, αλλόκοτες! Προσπαθώ να τις αντιμετωπίσω...

Γιατί λοιπόν... να μας γράψεις την άποψή σου για αυτό το βιβλίο; Τόσο πολύ σου άρεσε;”

Κι άλλα βιβλία μου έχουν αρέσει... όταν όμως τα έκλεισα δε μου δημιούργησαν τα περισσότερα από αυτά την ανάγκη να ξεφυλλίσω από την αρχή τα κεφάλαια και σχεδόν... να τα ξαναδιαβάσω. Έμειναν στο μυαλό μου οι εικόνες, τα αρώματα, τα νοήματα, οι συγκρούσεις... Έπαιρνα όσα μου έδινε ο συγγραφέας και πήγαινα μέχρι εκεί που μου επέτρεπε ο χρόνος της ανάγνωσης. Άλλα βιβλία σού αφήνουν πολλά κι άλλα λιγότερα! Κι αυτά που δε σου αρέσουν καθόλου σου δίνουν την ευκαιρία... αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων. Μέσα σε αυτό το μυθιστόρημα είχα την αίσθηση πως οι ήρωες κυκλοφορούσαν – από την πρώτη μέχρι και την τελευταία σελίδα - γυμνοί. Σε κάποιες στιγμές με έκαναν να νοιώθω άβολα... Δεν μου έδιναν σημασία και δεν μου έλεγαν ούτε αυτό που θα ήθελα να ακούσω... ούτε αυτό που θα περίμενα... ούτε την φοβερή ανατροπή που θα με εντυπωσίαζε. Δεν μου έδιναν τίποτα! Σαν να με καλούσαν να κλέψω από το καλάθι των εμπειριών τους... και να προσαρμόσω τα δώρα τους κατά τον χρόνο της ανάγνωσης. Να διαλέξω ό,τι θέλω... Να τους εκμεταλλευτώ και να κρατήσω για το αύριο τις μεγάλες ποσότητες της προσφοράς τους... Γυμνές ψυχές... Γυμνά σώματα! Και κάτι άλλο άσχετο... Θα σου τα λέω με την σειρά που μου έρχονται! Δε διεκδικώ άλλωστε τον τίτλο του κριτικού. Στην “Λεβάντα της Άτκινσον” δεν διέκρινα πουθενά σημεία ωραιοποίησης. Τα έπιπλα δεν ήταν άσχημα... αλλά δεν έμενες εκεί, τα τοπία δεν ήταν άσχημα... και πάλι όμως... δεν έμενες εκεί. Οι άνθρωποι δεν ήταν εξωτερικά άσχημοι – ακόμα δεν ξέρω αν ήταν άσχημοι η όμορφοι... γιατί δεν με ενδιέφερε. Όσο διάβαζα... τόσο περισσότερο έκανα δική μου την δική τους ιστορία. Άσχετο κι αυτό... Δεν ήταν πια... ιστορία τους.”

Ποια ήταν η υπόθεση του μυθιστορήματος;”

Από όλα όσα σου είπα παραπάνω η υπόθεση είναι αυτή που σε ενδιαφέρει; Στη συνέχεια θα με ρωτήσεις για την πλοκή και το τέλος; Ας μην προτρέχω... Η υπόθεσή του, λοιπόν, ... οι ανθρώπινες σχέσεις, ερωτικές και μη... Κι οι ερωτικές σχέσεις... είναι ανθρώπινες! Οι σχέσεις ενός ζευγαριού κάποιας ηλικίας... μπροστά από το φως. Οι σχέσεις με τα ενήλικα παιδιά τους και οι συγκρούσεις τους. Η ανάμνηση του κοινού παρελθόντος, τα καλά, κυρίως τα κακά... που μετασχηματιζόντουσαν – στην δική μου πάντα αντίληψη - με μαγικό τρόπο σε καλά! Μαγικό τρόπο είπα... Να το σβήσεις! Μάλλον το δούλεψαν αρκετά... Τίποτα δεν είναι τυχαίο! Συνεχίζω για τις σχέσεις... Και μέσα από αυτές τις σχέσεις ο δημιουργός έδινε μαθήματα γνώσης και αυτοσεβασμού... στην ανθρώπινη ψυχή. Ζήλεια, πόθος, πάθη, εγωισμοί, μανίες... Ο συγγραφέας ήξερε τόσο καλά την γυναίκα... όσο και τον άνδρα! Προσπαθούσε να “δικαιολογήσει” με την γραφή του την γυναικεία πλευρά και μετά από δευτερόλεπτα αντιμετώπιζε με κατανόηση την ανδρική. Μάλλον τον άνθρωπο είχε μπροστά στα μάτια του! Άλλοτε αφηγητής ο άνδρας, κι άλλοτε η γυναίκα. Συγκρούσεις δυνατές...”

Ψυχοπλάκωμα μου ακούγεται...”

Δε θα το διαβάσεις κάτω από μια ομπρέλα στην παραλία. Εγώ μπορεί και να το διάβαζα... Δεν ξέρω πως να σου περιγράψω το συναίσθημα της μετάβασης από το ένα κεφάλαιο στο άλλο, από την μία σελίδα στην άλλη... Αυτό που έχω να σου πω έχει να κάνει με την φιλοσοφία του δημιουργού... την οποία δεν ξεγυμνώνει στα αδηφάγα μάτια του αναγνώστη. Την κρύβει καλά... Σε ένα δεύτερο ή ένα τρίτο επίπεδο ανάγνωσης, όταν θα έχεις αφαιρέσει τα πλαστικά καλύμματα πάνω από τις σχέσεις αυτών των ανθρώπων... τότε θα αντιληφθείς πως πίσω από τους ήρωες υπάρχει κάποιος που κινεί τις μαριονέτες - ήρωες. Αρνητική λέξη η μαριονέτα για τους πολλούς... Ο συγγραφέας ελέγχει απόλυτα τον πατέρα, τη μάνα, την κόρη, το γιο... κι από το στόμα τους βγαίνει... η φιλοσοφία του. Και ποια είναι αυτή η φιλοσοφία; Οι ίσες αποστάσεις... Ο καθένας έχει τα δίκια του! Τον ακούει τον ήρωά του... Ξέρει να ακούει! Του δίνει χώρο και χρόνο να πει όσα θέλει, να σκεφτεί, να εκνευριστεί, να ενθουσιαστεί, να πάρει ανάσες... Πόσοι από μας όταν γράφουμε ένα έργο χαρίζουμε σε έναν χαρακτήρα το maximum του καλού και του κακού- ή του ωραίου και του άσχημου; Κι αν το κάνεις θα το κάνεις σε έναν... Κάποιοι ήρωές μας εμφανίζονται με αρνητικό και κάποιοι άλλοι πάλι με θετικό πρόσημο... Οι αλλαγές και το πέρασμα από την μια μεριά της όχθης στην άλλη ορατές και κατανοητές κατά την ανάγνωση των έργων μας. Από την αρχή όμως μέχρι το τέλος να κρατούν τόσο γερά... Αυτό το ψυχοπλάκωμα που λες - και το βάθος του συμπληρώνω εγώ - σε αγγίζουν μόνο αν είσαι έτοιμος να χωθείς γυμνός μέσα στην ιστορία. Κάτι σαν βάπτισμα... Θα σκεφτείς, θα στεναχωρηθείς, θα αγανακτήσεις, θα λυπηθείς... θα μισήσεις και θα αγαπήσεις. Κι αν τους λυπηθείς... τότε να χλευάσεις τον εαυτό σου. Ποιος είσαι εσύ που τους λυπάσαι; Αυτό το μυθιστόρημα του Κοντολέων δεν είναι από εκείνα τα “σκοτεινά βιβλία” που διαβάζεις για έναν θάνατο ή έναν βιασμό και μετά από λίγο γίνεται κάτι καλό... για να έχεις τον αναγνώστη σου σύμμαχο. Δεν είναι δηλαδή για να στο πω απλά μια έξυπνη εναλλαγή των αντιθέσων που κρατά σε εγρήγορση τον αναγνώστη και την ισορροπία του. Η λύτρωση των ανδρών και των γυναικών, των νέων και των λιγότερο νέων, των ηρώων, των αναγνωστών, των συγγραφέων... έχουν κοινή αφετηρία και κοινό τέλος.”

Μιλάς γενικόλογα για τη λύτρωση. Οι ήρωες του μυθιστορήματος ποια σχέση έχουν με αυτήν;

Αυτή η ερώτηση μου αρέσει. Άκου... Έχουν αξιοπρέπεια! Άλλος μπορεί και να τους έλεγε... εμμονικούς. Δεν συμφωνώ! Θα μου πεις τώρα... Συμβιβασμούς δεν έκαναν αυτοί οι άνθρωποι; Τους έχεις θεοποιήσει... Οι συνειδητές υποχωρήσεις και οι ουσιαστικές αποδοχές είναι αυτές που σε περνούν στο απέναντι πεζοδρόμιο και σε οδηγούν στην λύτρωση. Ήθελαν να ξέρουν τι ακριβώς γίνεται μέσα τους... Η γλώσσα τους... γλώσσα της καρδιάς, άλλες φορές γλώσσα εγκεφαλική, άλλες πάλι γλώσσα προσχεδιασμένη... Έπαιζαν με τις λέξεις και με αυτά που κρυβόντουσαν κάτω από αυτές. Μερικές λέξεις είναι κώδικες για ένα ζευγάρι. Έχει τεράστια σημασία να λες μια ουδέτερη λέξη για τους περισσότερους και να έρχεται στο μυαλό του άλλου μια εικόνα... από το παρελθόν. Κι αν έρχεται και στην ψυχή η εικόνα... εκεί κι αν είναι επικοινωνία! Δε δίνω επιθετικό προσδιορισμό στην επικοινωνία...”

Να το διαβάσω το βιβλίο;”

Να το διαβάσεις το βιβλίο.”

Θα δω όσα είδες εσύ;”

Μακάρι... εσύ να δεις περισσότερα! Εγώ σου είπα κάποια... Δε θα γράψω και μονογραφία...”

Λεβάντα της Άτκινσον, του Μάνου Κοντολέων, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Για τον τίτλο τίποτα δε μου είπες...”

Μια κολώνια είναι ο τίτλος...”

Το τέλος του μυθιστορήματος;”

Μια άλλη κολώνια...”

Κι η αναγνωστική απόλαυση...

Κολώνια κι αυτή!”

Κάποιοι δε φορούν κολώνια...”

Μυρίζουν τα αρώματα των άλλων...”

Συγγραφείς... "πουτάνες"!!!

Τις τελευταίες μέρες όλη η Ελλάδα αντιλαμβάνεται άριστα την επιλεκτική προβολή ειδήσεων μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης!
Δείχνει αυτό που θέλει η τηλεόραση... και πετά στα σκουπίδια αυτό που κρίνει πως δεν την αρέσει...
Στο "αρέσει" εσείς βάλτε "συμφέρει", "βολεύει"...
Πως αισθάνεσθε;
Θα σας μιλήσω για τα δικά μου συναισθήματα, για συναισθήματα παρελθόντων ετών...
Κάποιοι συγγραφείς του "συστήματος" κάνουν τα πάντα για να παραμείνουν στην επιφάνεια... για να μην πέσουν κάτω από το καλοστημένο βάθρο τους.
Προσπαθούν να αγκαλιάζουν καθημερινά το προσκήνιο...
Μιλάμε για συγγραφείς που εδώ και χρόνια τους προωθούν με πάθος τα ΜΜΕ.
Τους έφτιαξαν τα ΜΜΕ και η εξουσία.
Κανείς όμως δεν είπε τίποτα για αυτό...
Είναι θεμιτό να συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Είναι σωστό τα μέσα να επιλέγουν πέντε - δέκα ονόματα και όλοι οι άλλοι συγγραφείς να αγωνίζονται να περάσουν στον κόσμο την δουλειά τους;
Τα τελευταία χρόνια ξέρετε πόσοι συγγραφείς έχουν μείνει άστεγοι εκδοτικά... λόγω της κρίσης;
Ο ανταγωνισμός οφείλει τελικά στην πατρίδα μας να είναι θεμιτός και υγιής ή όχι;
Σε μερικές μέρες βγάζω το καινούργιο μου βιβλίο.
Γιατί να μην έχω κι εγώ και οι άλλοι συγγραφείς την ίδια μεταχείριση με αυτούς;
Δεν είναι δικαίωμά μου;
Θα μου κάνουν χάρη τα κανάλια αν παρουσιάσουν τη δουλειά μου;
Τα παραπάνω πρόσωπα φυσικά και δεν έχουν σχέση με τις κυρίες που δανείζουν το σώμα τους σε πελάτες έναντι κάποιας αμοιβής.
Αυτοί οι τύποι είναι οι πραγματικές πουτάνες της σύγχρονης Ελλάδας!
Οι νταβατζήδες του πολιτισμού μας...
Παίζουν με το μυαλό σας... 
Πουλάνε τα πάντα... στο όνομα του κέρδους!
Δεν έχουν ιδεολογία!
Δεν έχουν καμία ηθική και συναισθήματα...
Οι περισσότεροι θα καταλάβατε... για ποιους μιλώ!
Μικρή χώρα είμαστε...
Βραβεία, θέσεις, προβολή...
Αυτό δε πάει να πει πως όποιος έχει πάρει βραβείο δεν τον αξίζει!
Υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις έντιμων βραβευμένων συγγραφέων...
Δε χρειάζεται να αναφέρω τα ονόματα των βολεμένων!
Τους φωτογραφίζω...
Έχουν φανατικό κοινό που τους ακολουθεί!
Μη ξεχνάτε πως κοινό είχαν και κάποιοι πολιτικοί... που σήμερα βρίσκονται στη φυλακή!
Αν τολμούσες να πεις κακιά κουβέντα για κάποιον υπουργό θα σε τρώγανε ζωντανό...
Και τώρα όλοι αποδέχονται πως του αξίζει η φυλακή!
Ο ένας κύριος προσπαθεί να καρφώσει τον άλλον για να κερδίσει πρόσκαιρη δημοσιότητα...
Για να παραμείνουν στο προσκήνιο... επινοούν καυγάδες!
Φλερτάρουν με την πολιτική...
Μιλάμε για ανεγκέφαλους... ή για αλητήριους;
Είναι αυτοί πνευματικοί άνθρωποι;
Κι οι εκδοτικοί οίκοι που τους φιλοξενούν - παρόλο που δημόσια τους έχουν προσβάλει πολλές φορές - δεν τους πετούν έξω...
Αλλάζουν κουρτίνες και χαμογελούν...
Τους φωτογραφίζουν μπροστά από τις καινούργιες κουρτίνες!
Τους διαφημίζουν σε πολλά βιβλιοπωλεία σε όλη τη χώρα και σε μεγάλες εφημερίδες πληρώνοντας μάλιστα ένα κάρο χρήματα για τις δημόσιες σχέσεις τους...
Πάντα κάποιος θα γράψει κριτική για το καινούργιο τους βιβλίο!
Όλοι οι άλλοι στην ουρά...
Ποιος είσαι εσύ ρε αφελέστατε, που πιστεύεις πως θα κάτσουν να ασχοληθούν με σένα;
Αν ήθελα να βάλω κάποιον να "μιλήσει"... θα το έκανα!
Ξέρουμε και πρόσωπα και ταρίφες...
Έχουμε και πέντε φράγκα!
Και μη μου μιλήσει κάποιος για συγγραφικό ταλέντο... γιατί θα ξεράσω...
Το συναίσθημα που επικρατεί είναι η αηδία...

Η κάπαρη, τα στραγάλια και η κυρία...

Να με πουν αναίσθητο σε σουπερμάρκετ επειδή αγόρασα ένα βαζάκι με κάπαρη ομολογώ πως δεν το περίμενα.
Η κωμικοτραγική ιστορία έχει ως εξής...
Γύρω στις 2 και μισή μπήκα σε ένα σουπερμάρκετ για να πάρω πέντε πράγματα. Μπροστά μου στο ταμείο μια κυρία αγχωμένη... με ένα καρότσι γεμάτο με συσκευασίες αλευριού, φασόλια σε διάφορα μεγέθη, φακές και ρεβίθια.
Άσχετο... αλλά στα δύο πακέτα αλεύρι... το ένα ήταν δώρο!
Ξέχασα να σας αναφέρω και τα φακελάκια με την μαγιά...
Πέντε πράγματα εγώ...
Μου παραχωρεί ευγενικά την σειρά της καθώς ψάχνει να βρει κάτι στο πορτοφόλι της...
Την ευχαριστώ και της λέω πως δε βιάζομαι...
Με κοιτά λοξά...
Πληρώνει γύρω στα 80 ευρώ στο ταμείο... κι εγώ αρχίζω να βγάζω από το καλάθι...
Κασέρι για τοστ, ένα μπουκάλι με φυσικό χυμό πορτοκάλι, ένα γάλα, μια σακούλα πατατάκια, δύο σοκολάτες κι ένα βαζάκι με κάπαρη...
Βάζει τα ψώνια της στις σακούλες με τη βοήθεια μιας υπαλλήλου του καταστήματος, με κοιτάζει άγρια και μου λέει: "η κάπαρη σε μάρανε!"
Λέω... κάτι δεν άκουσα καλά!
Αποκλείεται να άκουσα σωστά!
Λέω: "Ορίστε;"
Και συνεχίζει η μαντάμ απτόητη: "Είσαι αναίσθητος! Να την κάνεις στραγάλια και να την τρως την κάπαρη που πήρες όταν οι τράπεζες δε θα δίνουν ούτε πέντε ευρώ την ημέρα..."
Κι έφυγε...
Σηκώθηκε κι έφυγε!
Αυτά!
Μη νομίζει κανείς πως την ιστορία την έβγαλα από το μυαλό μου!
Ιστορία πέρα για πέρα αληθινή! 

Θανάσης Χειμωνάς εναντίον... Αύγουστου Κορτώ!!!


Σημειώσεις για το αναγνωστικό κοινό...
Και οι δύο είναι συγγραφείς του ίδιου εκδοτικού οίκου.
Και οι δύο έχουν πολλούς φανατικούς αναγνώστες.
Και οι δύο προβάλλονται από τα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ.




Ύστερα έφυγες στ' αλήθεια...

 
(Απόσπασμα από το μυθιστόρημα της Στέλλας Βογιατζόγλου, Ύστερα έφυγες στ' αλήθεια, Εκδόσεις Κέδρος.)
 
Και τι να πεις; Μου έγινε έμμονη ιδέα ένα βιβλίο στο οποίο δεν μπορώ να βρω έστω μια υποτυπώδη ραχοκοκαλιά ανάμεσα στις ιστορίες των ηρώων μου και στις δικές μου. Έτσι, καταφεύγω σ' εύκολες λύσεις, αν και η αγωνία μου πως ο χρόνος χάνεται ολοένα και μεγαλώνει.
Ο χρόνος χάνεται, και ενθάρρυνση από πουθενά. Ούτε καν απ' τον εαυτό μου. Υπάρχουν και στιγμές που αναρωτιέμαι πως, αν, έστω, κρατούσα στα πλαίσια του ωραρίου το βιβλίο εισερχομένων και εξερχομένων, ίσως και να 'χα μια άλλη εκτίμηση σε μένα την ίδια. Άλλωστε, το γράψιμο θεωρείται παρασιτικό, μια άσκοπη πολυτέλεια, αν δεν είσαι καταξιωμένος ή δεν έχεις οικονομική άνεση. Στο κάτω κάτω, τι συγγραφέας και κολοκύθια, όταν αγνοείσαι, μου λέει η φωνή. Άλλωστε ο Φράνσις Μπέικον είπε ότι όλοι μας έχουμε κάτι να πούμε. Το πρόβλημα είναι να το αισθανθούμε πιο πολύ από τα άλλα πράγματα ή να γνωρίζουμε πώς θα το κάνουμε χωρίς ν' ανησυχούμε τι θα σκεφτούν οι διπλανοί μας.
Τώρα ήρθε κι έδεσε το πράγμα, μια και το 'ριξες και στα τσιτάτα, της κόβω τη φόρα, αν και, την ίδια στιγμή, συμφωνώ μαζί της πως μ' έναν δυο απ΄ τους ήρωές μου έχουμε καταλήξει περιθώριο. Γιατί, και όποτε είναι να μετακινηθούμε στο κέντρο, μόλο που μας θέλγει προς στιγμήν η ιδέα, λίγο μετά το βάζουμε στα πόδια. Ίσως γι' αυτό και δεν έχουμε συνέχεια σε πράγματα που κουραστήκαμε να πετύχουμε και στην επαγγελματική μας ζωή.
Αν και τώρα αναρωτιέμαι αν πράγματι τους ήρωές μου τους κάνω κουμάντο, αφού έχω τη ψευδαίσθηση πως παριστάνω ανάμεσά τους τη συγγραφέα.
Συγγραφέας, ε... Κοίτα που το πίστεψες στο τέλος κι εσύ! Και μάλιστα τώρα. Τώρα που δεν είσαι σε θέση να σταυρώσεις δέκα γραμμές.
Τον πρώτο καιρό, όταν μου έδιναν αυτή την ιδιότητα, γέμιζα πανικό μην και με ξεσκεπάσουν σαν αγύρτισσα. 
"Του κώλου μας το κουράδι, που κάναμε τσακ από πίσω" που θα 'λεγε και η γιαγιά μου, αν με σύγκρινε κανείς με πραγματικούς συγγραφείς. 
Κι όμως, τίποτα δε νοσταλγώ όσο την αθωότητα που είχαν τα πρώτα μου γραπτά. Σαν εκδόθηκε το πρώτο μου βιβλίο, χεσμένη από χαρά. Το θράσος και η χαρά της άγνοιας. Συνάμα κάτι σαν προαίσθημα πως με το γράψιμο ριψοκινδύνευα στο εξής κάτι από μένα την ίδια, μήπως κι έχανα τον εαυτό μου αναζητώντας χάρτινους ήρωες. Ήμουν, άλλωστε, ανυποψίαστη απ' τα πάντα σε ό,τι αφορά το βιβλίο. Ούτε και υποψιαζόμουν το προσωπικό και κοινωνικό περιθώριο που ζουν οι περισσότεροι απ' τους συγγραφείς, τις επώδυνες εσωτερικές διαδικασίες και εντάσεις, την πίεση απ' τους έξω, τις οδυνηρές απογοητεύσεις, ή το πόσο βαραίνει η όποια απόρριψη στη μοναχική περιπέτεια της γραφής. Εντέλει πόσες και ποιες δικλείδες ασφαλείας πρέπει να έχει ένας συγγραφέας, όταν είναι και μοναχικός καβαλάρης. 
Αμάν η έλξη σου στα δραματικά και βαρύγδουπα... σαρκάζει η κωλοφωνή. Και, εντέλει, παραδέξου το. Έχει κάποιο δίκιο η Θάλεια. Στα περισσότερα από τα γραπτά σου δεν φωτογράφισες τα επιφανειακά και τα εφήμερα; Δεν περίσσευαν αφέλειες και άστοχες παρορμήσεις; 
Πού να πάρει, μέσα σ' όλα αυτά δεν υπάρχουν και τα διαχρονικά; Στις αφέλειες από παρορμήσεις, η κατάθεση μιας κάποιας γνησιότητας; Άραγε η θεωρητική κατάρτιση - έστω με το δεδομένο ότι δεν υπάρχει άνθιση της λογοτεχνίας δίχως ένα υπόβαθρο θεωρητικού λόγου - δεν απειλεί να διακορεύσει την αυθεντικότητα του δημιουργού;
Και απ΄ την άλλη, τα όποια ιερομαντεία να θέτουν με περισσή έπαρση τις δικές τους προδιαγραφές. Η ψυχή του συγγραφέα στο προκρούστιο κρεβάτι. Και το ακόμα χειρότερο, αντιμέτωπη με τη σιωπή. Ιδίως αν σε κατατάξουν πριν γνωρίσεις τα όριά σου, και, στις αμφιβολίες, μαραθείς.
Και τι θέλεις; Να παραμεριστούν οι αυθεντίες, για να πάρουν τις θέσεις τους μετριότητες;
Δεν ξέρω. Ωστόσο αναρωτιέμαι μέσα από ποιες επιρροές διατυπώνονται τυχόν επισημάνσεις. Σε ποιο μέτρο έχει η σκέψη την αλήθεια, όταν μέτρια και λυμφατικά σε άξια βιβλία αναγορεύονται μέσ' από πετυχημένες δημόσιες σχέσεις σε σπουδαία.
Ε, λοιπόν, ήταν πολύ καλύτερα όταν πίστευα με περισσή αφέλεια ότι η λογοτεχνία είναι κάτι σαν θαύμα, ένα θείο, ας πούμε, δώρο. Ένα στροβίλισμα της ψυχούλας, όπως αυτό της πεταλούδας, και όχι μόνο πυκνογραμμένες έννοιες και "σοβαρές" θεωρίες. Μέσ' από τόση επιτήδευση, μου μοιάζει με άκαμπτη στριφνή κυρία, και θέλω να το βάλω στα πόδια. Άρα, τρομάζεις στην ανεπάρκειά σου. Παραδέξου το, λοιπόν, να ησυχάσω κι εγώ κι εσύ. Απλώς είσαι γραφομανής.
Και επιτέλους, τι το πέρασες αυτό το καταραμένο, και άπιαστο μέχρι στιγμής, μυθιστόρημα; Κάτι σαν εργόχειρο; Σ' το 'χω ξαναπεί. Ποτέ δεν θα ΄σαι σε θέση να φτιάξεις τον δικό σου κώδικα μ' ό,τι βαθύτερο υπάρχει και σπινθηροβολεί, γιατί διαρκώς σου ξεφεύγει. Άσε που, χάρη σε μια ψεύτικη πρωτοτυπία, αφαιρείς το ψαχνό. Ο φόβος μήπως και ξεφτιλιστείς, με αποτέλεσμα να σβήνεις και να διαγράφεις τις πιο αυθεντικές σου σκέψεις, μην τολμώντας να τις εκθέσεις. 
Και επιπλέον ο διαρκής φόβος πως πέφτεις στην άλφα ή στη βήτα παγίδα. Εξάλλου, τα πρώτα χειρόγραφα αυτού του μυθιστορήματος, αφού τα υπέβαλες σ' ένα σωρό συντακτικές και νοηματικές διορθώσεις, λες κι έχασαν κάθε δύναμη. 
 
(Στέλλα Βογιατζόγλου, Ύστερα έφυγες στ' αλήθεια, σελίδες 305 - 308)    
              

Τα σημερινά θέματα της Ιστορίας!!!!


 

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ






Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2015

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1
 
 
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
 
α. Ορεινοί

β. Φεντερασιόν

γ. Πατριαρχική Επιτροπή (1918).




Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2
 
 
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη:

α. Το δικαίωμα του «συνέρχεσθαι» και «συνεταιρίζεσθαι» κατοχυρώνεται συνταγματικά το 1844.

β. Ο Τρικούπης δεν αποδεχόταν το χωρισμό των εξουσιών και στόχευε στη συγκέντρωση και τον έλεγχό τους από το κόμμα.

γ. Το Ελληνικό Τυπογραφείο της Τραπεζούντας συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης.

δ. Με τον Οργανικό Νόμο του 1900 δόθηκε οριστική λύση στο Κρητικό ζήτημα.

ε. Η συνθήκη φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στους Μπολσεβίκους και τον Κεμάλ (Μάρτιος 1921) λειτούργησε ως ταφόπετρα του ποντιακού ζητήματος.




Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β1
 
 
Να αναφερθείτε:
 
α. στο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων από τη Ρωσία, μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (μονάδες 5) και

β. στο προσφυγικό ρεύμα Ελλήνων από τη Ρωσία, το διάστημα 1919–1921. (μονάδες 5)




Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β2
 
 
Να αναφερθείτε στην κατάσταση του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα.

Μονάδες 15 






ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1
 
 
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα Α, Β και Γ που σας δίνονται:
 
α. να αναφερθείτε στις ρυθμίσεις της Σύμβασης της Λοζάνης της 30ης Ιανουαρίου 1923 για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (μονάδες 13)

β. να εξηγήσετε πώς η υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης συνδέεται με την πραγματικότητα που είχε διαμορφωθεί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς και με τις βλέψεις των ηγετών των δύο κρατών. (μονάδες 12)




Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α
 
 
Μια μέρα ήρθε στο Γκέλβερι Επιτροπή, από την Ελλάδα, όπως έλεγαν. Πήγαν μαζί τους και οι δικοί μας, για να κουβεντιάσουν για την Ανταλλαγή. […] Οι άνθρωποι της Επιτροπής ήρθαν και μας έγραψαν τα ονόματα και τις περιουσίες μας. Μας είπαν πως θα γίνει Ανταλλαγή, θα πάμε στην Ελλάδα. Μας σύστησαν να μην φοβόμαστε. Να πουλήσουμε ό,τι μπορούμε από την κινητή μας περιουσία, και τα υπόλοιπα να τα πάρουμε μαζί μας. Μας είπαν πως, αν υπάρχουν στο χωριό μας τουρκεμένοι, μπορούνε, αν θέλουν, να φύγουν κι αυτοί για την Ελλάδα.
 
Η Έξοδος, τ.Β΄, Μαρτυρίες από τις επαρχίες της κεντρικής και νότιας Μικρασίας (Επιμ. Γ. Μουρέλος), Αθήνα: Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1982, σ. 9.




ΚΕΙΜΕΝΟ Β
 
 
Η ελληνική πλευρά [το 1923] επεδίωκε την ανταλλαγή των πληθυσμών. Ο Μουσταφά Κεμάλ συμμετείχε στον στενό πυρήνα των Νεότουρκων που κυβέρνησαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1908 έως το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Βασική πολιτική των Νεότουρκων αποτελούσε η εκδίωξη των μη μουσουλμανικών εθνοτήτων από το έδαφος της αυτοκρατορίας. Η έξοδος των Ελλήνων κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν μη αναστρέψιμη. Η εκδίωξη των εναπομεινάντων Ελλήνων από την Τουρκία ήταν απλώς ζήτημα χρόνου. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα είχε τη διαπραγματευτική ικανότητα να απαιτήσει τη μετανάστευση των τουρκο–μουσουλμανικών πληθυσμών της Ελλάδος.
 
Α. Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Αθήνα: Πατάκης 2014, σ. 53.
 



ΚΕΙΜΕΝΟ Γ
 
 
Και στο ζήτημα των μειονοτήτων, υπήρξε ανεπανάληπτος ο ορθολογισμός και ο ρεαλισμός της βενιζελικής πολιτικής–και του Βενιζέλου προσωπικά. Κατεξοχήν δείγμα αυτής της ορθολογικής και ρεαλιστικής προσέγγισης υπήρξε η πρώιμη προθυμία του Βενιζέλου να αποδεχθεί την ανταλλαγή πληθυσμών ως ριζική μέθοδο επίλυσης των σχετικών ζητημάτων, ήδη από το 1914 (με την Τουρκία).
 
[…] Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Βενιζέλος έσπευσε ανενδοίαστα να αναλάβει προσωπικά τη βαρύτατη ευθύνη της υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών (μολονότι προέβλεπε τότε ότι οι πρόσφυγες θα τον «αναθεματίσουν»). Στη συνέχεια ορθολογισμός και ρεαλισμός χαρακτήρισαν την κοσμογονία της προσφυγικής αποκατάστασης μέχρι την τελευταία της λεπτομέρεια.

Γ. Θ. Μαυρογορδάτος, Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα (Επιμ. Χ. Χατζηιωσήφ), τ.Β2΄, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2003, σσ. 24-25.




ΘΕΜΑ Δ1
 
 
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα Α και Β που σας δίνονται, να εκθέσετε και να εξηγήσετε τη διάσταση απόψεων μεταξύ του πρίγκιπα Γεωργίου και του Ελευθερίου Βενιζέλου, σχετικά με το ζήτημα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της πρώτης κυβέρνησης της Κρητικής Πολιτείας.
 
Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Ο Βενιζέλος υπέρ της σταδιακής πορείας προς την ενωτική λύση
 
 
Ο σύμβουλος της δικαιοσύνης1 εισηγήθηκε εμπιστευτικά στον ύπατο αρμοστή2 το καλοκαίρι ήδη του 1900 τη διπλωματική μεθόδευση της σταδιακής εξελίξεως προς την ενωτική λύση: η άμεση επίτευξη της ενώσεως ήταν αδύνατη· η παράταση όμως του καθεστώτος της αρμοστείας ανέστελλε την εφαρμογή των μέτρων που θα επέτρεπαν τη βαθμιαία απαλλαγή της Μεγαλονήσου από τα δεσμά της διεθνούς εξαρτήσεως· έτσι επέβαλλε την άμεση υποταγή της στην απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων και την καθιστούσε έρμαιο των αντικρουόμενων ευρωπαϊκών συμφερόντων· αντίθετα, η ολοκλήρωση της αυτονομίας, σύμφωνη προς τις υποσχέσεις των Δυνάμεων και τις προβλέψεις του Συντάγματος, θα συντελούσε στην προαγωγή των εθνικών συμφερόντων στο εξωτερικό και την κατοχύρωση της αυτοδιοικήσεως στο εσωτερικό, ιδίως μετά τη διοργάνωση της


1 Ο Ελευθέριος Βενιζέλος
2 Ο πρίγκιπας Γεώργιος
 


πολιτοφυλακής από Έλληνες αξιωματικούς και την παράλληλη αποχώρηση των διεθνών στρατευμάτων.

[…] Η πρωτοβουλία του Ελευθερίου Βενιζέλου προκάλεσε την άμεση και αποφασιστική αντίδραση του πρίγκιπα Γεωργίου. Η εισήγησή του προσέκρουε τόσο στη γενική αρχή της ουσιαστικής διαχειρίσεως των διπλωματικών θεμάτων, ιδίως μάλιστα του Κρητικού, από τη δυναστεία, όσο και στην ειδικότερη αντίληψη της τελευταίας αυτής γύρω από τη μεθόδευση του εθνικού αγώνα.

Ο ύπατος αρμοστής, φορέας των εντολών της Αυλής των Αθηνών, με τη συγκατάθεση πάντοτε και της ελληνικής κυβερνήσεως, απέκρουσε τη συμβιβαστική εξελικτική διαδικασία και επιδίωκε περισσότερο να καταστήσει αβάσταχτη την πίεση από τις εσωτερικές συνθήκες, με την ελπίδα να εκβιάσει την ταχύτερη, κατά το δυνατόν, συγκατάνευση των ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην ενωτική λύση.
 
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΔ΄, σ. 201.




ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Η διάσταση ανάμεσα στον πρίγκιπα Γεώργιο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο
 
 
Ο πρίγκιπας Γεώργιος, έχοντας την αντίληψη ότι η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Κρήτης ήταν αρμοδιότητα της ελληνικής μοναρχίας, ανέλαβε μόνος τη μεθόδευση της προσάρτησης της Μεγαλονήσου στη μητέρα πατρίδα χωρίς να συμβουλευτεί τους υπουργούς του για τις ενδεδειγμένες ενέργειες και διαπραγματεύσεις. Η πρωτοβουλία του είχε τη μορφή προσωπικών συζητήσεων με τον τσάρο της Ρωσίας και απευθείας διαπραγματεύσεων με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ρωσίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Ιταλίας. Ο Βενιζέλος θεώρησε πρόωρες τις ενέργειες του ύπατου αρμοστή, κρίνοντας ότι η κρητική κυβέρνηση ήταν ασταθής και τα συνταγματικά θεμέλια ασαφή. Πίστευε και υποστήριζε την ανακήρυξη της Κρήτης σε ανεξάρτητο πριγκιπάτο ως τελευταίο στάδιο για τη νομότυπη πραγματοποίηση της ένωσής της με την Ελλάδα.

[…] Ο πρίγκιπας δεν ήταν ικανός να αντιληφθεί τη λεπτή διαφορά μεταξύ της δεσποτικής διακυβέρνησης με ξένη κηδεμονία και, από την άλλη μεριά, της πλήρους αυτονομίας χωρίς ξένες επεμβάσεις και με κυβερνήτη διορισμένο από την ελληνική κυβέρνηση, που υποστήριζε ο Βενιζέλος ως ασφαλέστερη μεθόδευση για την απώτερη επίτευξη του ενωτικού σκοπού… Ο πρίγκιπας Γεώργιος είχε την πεποίθηση ότι οποιαδήποτε λύση του Κρητικού θα προερχόταν από τις Μεγάλες Δυνάμεις και, κατά τη γνώμη του, οι πολιτικοί παράγοντες της Κρήτης ήταν άσχετοι με το θέμα, αν όχι επιζήμιοι… Στάθηκε αδύνατο γι΄ αυτόν να αντιληφθεί τη σημασία της πολιτικής κινητοποίησης των ίδιων των Κρητικών, καθώς και την εύλογη απαίτησή τους να αποκτήσουν τον έλεγχο της τύχης τους μετά από αιώνες αγώνων κατά των Τούρκων κυριάρχων.
 
Λ. Μακράκης, Ελευθέριος Βενιζέλος, σσ. 397-403, στο Αξιολόγηση των μαθητών της Γ’ Τάξης του Ενιαίου Λυκείου στο μάθημα Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, τ.Β΄, ΥΠΕΠΘ



( Κ.Ε.Ε.), Αθήνα 2000, σσ. 315-316.
 
Όλα τα κείμενα αποδόθηκαν σε μονοτονικό· διατηρήθηκε, όμως, η ορθογραφία τους. 


 




ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
 
 
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας.

2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα.

3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.

4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.

6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.




ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ