Μαίρη Ραζή

του Τάσου Αγγελίδη Γκέντζου  (από www.avecnews.gr )
Μερικούς ανθρώπους τους εκτιμάς!
Κάποιους άλλους πάλι τους εκτιμάς περισσότερο… και τους θαυμάζεις… και τους σέβεσαι…
mairy_razi_1 Παίρνεις κάθε τόσο ιδέες από το δρόμο που χάραξαν για τη ζωή τους, ζωντάνια από την ενεργητικότητά τους, κλέβεις χωρίς την παραμικρή τύψη τη φιλοσοφία τους.
Αυτούς τους ανθρώπους θα έπρεπε – πολιτεία και πολίτες - να τους έχουμε μπροστά μας στις δύσκολες και στις λιγότερο δύσκολες ώρες.
Σήμερα που ζούμε αυτές τις τόσο περίεργες στιγμές… υπάρχουν  ανάμεσά μας και οι σπινθήρες του ορθολογισμού, αλλά και οι λάμψεις της αισθησιαρχίας!
Ένα βράδυ η Μαίρη Ραζή μετά το τέλος της παράστασής της – για την οποία θα μας μιλήσει στη συνέχεια - με γοητεύει για μια ακόμα φορά με το λόγο της.
Λόγια που έκλεψα αμέσως από τον τοίχο της στο Facebook και σας τα προσφέρω…
«Άντε Χαρικλάκι πως με γέλασες, άντε γεια σου μου την έσκασες...»  και συνεχίζει… «το αφιερώνω στους 153 βουλευτές που αλλά μας είπαν κι άλλα έκαναν. Εγώ τουλάχιστον το τραγούδαγα σήμερα σ’  ένα γεμάτο θέατρο μ’ όλους τους δρόμους κλειστούς γύρω - γύρω…  Αχ και το ευχαριστήθηκα... Ευχαριστώ τον κόσμο που μας παρακολουθεί…» 
Τέτοιους αληθινούς ανθρώπους, τέτοιους καλλιτέχνες… χρειάζεται η πατρίδα μας!
Χαίρομαι πολύ για την κουβέντα μας! Είστε από τους ανθρώπους που θαυμάζω και εκτιμώ για την συνέπεια που έχουν επιδείξει στις επιλογές τους!Θα αρχίσω με την τωρινή κρίση… Την οικονομική κρίση που ταλανίζει
το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων. Προηγήθηκε μια κρίση αξιών κι αυτή η

κρίση – αόρατη από τους πολλούς - έφερε στο προσκήνιο την οικονομική κρίση;
Kι εγώ χαίρομαι για την κουβέντα μας. Η κρίση ταλανίζει όλο τον κόσμο. Πιστεύω ότι η κρίση αξίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικονομική κρίση. Η ψεύτικη οικονομική άνεση οδήγησε και στην απαξία γιατί αξία είχε μόνον όποιος είχε λεφτά και οικονομική επιφάνεια, αυτοκίνητο, ρούχα κλπ… όχι βιβλία, τέχνη… πολιτική συνείδηση. Εξαγόραζες τα πάντα με λεφτά… υλικά κι όχι πνευματικά… Πριν την κρίση διάβασα ένα βιβλίο «το δόγμα του σοκ» κι έπαθα σοκ! Θέλουνε να γίνουμε Αργεντινή για να μας χειραγωγούν… ειδικά την παιδεία και την υγεία…

Οι περισσότεροι θα σας θυμούνται από κάποιους ρόλους
«δευτεραγωνίστριας» στην τηλεόραση. Εκπληκτικές βέβαια… οι ερμηνείες σας!
Πως γίνεται όμως ένας ηθοποιός να είναι «δευτεραγωνιστής»
στην τηλεόραση και πρωταγωνιστής στο θέατρο; Νομίζω κυρία Ραζή,
πως αποτελείτε μια μοναδική περίπτωση ηθοποιού!

Γίνεται γιατί στην τηλεόραση δεν μετράει καθόλου τι κάνεις στο θέατρο. Δεν τους ενδιαφέρει, δεν το ξεύρουν, δεν τους αφορά. Εγώ δεν έπαιξα πρώτα τηλεόραση και μετά θέατρο. Εγώ έκανα πάντα θέατρο κι έχω πρωταγωνιστήσει σε 50 έργα. Υπάρχουν εξαίρετοι ηθοποιοί που δεν παίζουν καθόλου στην τηλεόραση γιατί δε θέλουν ή δεν τους θέλουν… αφού δεν τους γνωρίζουν οι παράγοντες.
mery_razi_4
Είστε ένας υπηρέτης της τέχνης, μια υπηρέτρια της τέχνης,
αν το θέλετε… Υπήρξε κάποια στιγμή στην καριέρα σας που να
κουραστήκατε τόσο… ώστε να σκεφτείτε την αποχώρησή
σας από το σανίδι;

Στη ζωή δε γίνεται τίποτα εύκολα, αν τα παρατήσεις… πεθαίνεις. Εγώ είμαι ηθοποιός. Τι να παρατήσω την τέχνη μου; Τι να γίνω; Αυτό που με εκφράζει είναι το θέατρο. Η τέχνη μου δεν είναι κάτι ξεχωριστό από εμένα… ούτε όταν σταματήσεις να παίζεις σταματάς να είσαι ηθοποιός. Από τι να κουραστώ; Δεν επιτρέπω σε κανέναν και σε καμιά συνθήκη να με αποπροσανατολίσει, να με παρασύρει… Εγώ πάω κουρασμένη στο θέατρο κι όταν ανεβαίνω στη σκηνή ξεκουράζομαι!
Οι περισσότεροι άνθρωποι – πόσο μάλλον οι ηθοποιοί – είμαστε
λιγάκι ματαιόδοξοι. Η δική σας ματαιοδοξία διαισθάνομαι πως είναι
κάπως παραβατική… αλλά και μοναδική! Θα ήθελα να μας την περιγράψετε!

Eγώ… όπως οι περισσότεροι από μας είμαι λίγο ματαιόδοξη, αλλά δεν το καταλαβαίνω, το θεωρώ φυσιολογικό. Η ανάγκη της έκφρασης μου μπορεί να θεωρηθεί ματαιοδοξία, αλλά εμένα μου αρέσει πολύ και δεν με απασχολεί ούτε ο χαρακτηρισμός, ούτε το αρνητικό σχόλιο… και γενικά είμαι τόσο αισιόδοξη που έχω μια υπέρβαση σε ό,τι κάνω και λέω.

Καλές σχέσεις με το σινάφι;  Άριστες; Συμβατικές; Κακές; Ουδέτερες;
Κατανοώ πως το σινάφι δεν είναι μια συμπαγής μάζα…
Θέλω να ακούσω τι εισπράττει η Μαίρη Ραζή από τους άλλους και πως το
μεταφράζει αυτό το κάτι… όταν είναι μόνη.

Άριστες! Βρίσκομαι στη μεγάλη και ζεστή αγκαλιά του θεάτρου. Είναι η οικογένεια μου, με φωνάζουν Μαιρούλα, εισπράττω αγάπη, πολλή αγάπη, συμπαράσταση, εκτίμηση και τους ευχαριστώ γιατί και στα δύσκολα με βοηθούν… Μπορεί γενικώς να μας κατηγορούν ό τι κουτσομπολεύουμε αρνητικά ο ένας τον άλλον… ε σε μια οικογένεια συμβαίνουν και εσωτερικοί καυγάδες…
Για να έχει κάποιος ηθοποιός στο θέατρο μια λαμπρή πορεία σαν τη δική σας
θα πρέπει να έχει κάποιους πιστούς συνεργάτες. Θα μας μιλήσετε για αυτούς;

Νομίζω ότι χωρίς έναν βασικό πυρήνα συνεργατών μόνιμων δεν μπορούν να σταθούν ομάδες καλλιτεχνικές για πολλά χρονιά όπως η δική μας. Χρειάζεται πίστη κι αφοσίωση στους στόχους και στις καλλιτεχνικές ανησυχίες. Τι να πω για τους σκηνοθέτες και τους ηθοποιούς που στάθηκαν στο πλευρό του Θεάτρου Πρόβα… Τους ευχαριστώ όλους! Υπάρχει τέτοια αγαπησιάρικη σχέση μεταξύ μας… χωρίς ίχνος ανταγωνισμού, αλλά ο καθένας μας εργάζεται, εκφράζεται ελευθέρα με έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας με πολλή αγάπη και φροντίδα. Συνεννοούμαστε με τα μάτια!
mery_razi_3 Μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές της καριέρας σας;
Όταν έπαιξα πρώτη φορά την Παμφίλη στους Επιτρέποντες του Μενάνδρου στο αρχαίο θέατρο της Σικυώνας μούδιασαν τα χέρια μου και δεν μπορούσα να κρατήσω το μωρό. Όταν φτιάξαμε το Θέατρο της οδού Ερμού και το εγκαινιάσαμε με τη Λοκαντιέρα κι όταν ύστερα από 17 χρόνια αναγκαστήκαμε να φύγουμε από το κτήριο… το 1999 ύστερα από τους σεισμούς… έκλαιγα κι έλεγα ότι καταστράφηκα, αλλά ο άνθρωπος είναι θηρίο. Συνέχισα χωρίς διακοπή τη δραστηριότητα του θεάτρου και ξανά προς τη δόξα τραβά. Βρήκα άλλο κτήριο κι έφτιαξα το θέατρο και τη σχολή θεάτρου «Πρόβα».
Ποια ήταν η χειρότερη στιγμή πάνω στο σανίδι για σας και
ποια για τους κριτικούς του θεάτρου;

Για τους κριτικούς καμία. Με τίμησαν όλοι οι σπουδαίοι κριτικοί με υμνητικές κριτικές, με αγάπη. Δε θυμάμαι κακή κριτική ποτέ, αλλά και πάλι… ούτε θα μεγάλωνα ούτε θα μίκρυνα σαν καλλιτέχνης. Εγώ προχωράω, υπηρετώ και ευχαριστιέμαι αυτό που κάνω. Χειρότερη στιγμή… όταν ο πατέρας μου ήταν ετοιμοθάνατος στην εντατική κι εγώ έπαιζα, χόρευα και τραγούδαγα επί σκηνής. Δυσκολευόμουν να συγκεντρωθώ, αλλά μετά από λίγο ξεχνιόμουν κι αυτό βοήθησε πολύ. Ξόρκιζα το φόβο του θανάτου μέσα από την τέχνη μου.
Η καλύτερη ατάκα κριτικού που γράφτηκε ή ειπώθηκε για σας; 
Ευχαριστώ όλους που με τίμησαν, αλλά θα αναφερθώ σε μια του κ. Γεωργουσόπουλου. Έγραψε ότι είμαι γεννημένη για να παίξω όλες τις μεσογειακές μανάδες όταν έπαιξα τη Φλαντώ και μακάρι να το κάνω γιατί είναι υποχρέωση μου. Από τότε έπαιξα τη Δράκαινα, τη Λούπα, τη Γιότη, τώρα τη Ρόζα., αλλά αυτή έβαζε το τραγούδι ακόμα και πριν από το παιδί της…
mery_eskenazi_kraounakis
Στη τέχνη μετρούν και οι προθέσεις… ή μόνο το αποτέλεσμα που
προκύπτει από τις προθέσεις; 

Ίσως, αλλά ποιες προθέσεις; Οι προθέσεις κρίνονται από το αποτέλεσμα. Αυτό είναι που μετράει. Μπορεί να χεις καλές προθέσεις, αλλά κακό αποτέλεσμα. Κι έπειτα τι έγινε… έχεις δικαίωμα στην τέχνη σου να έχεις και κακά αποτελέσματα, να μην ενδιαφέρουν το κοινό, να μην επικοινωνούν…
Και μια κριτική για την κριτική που ασκείται από όλους προς όλους…
Ένας λόγος ενάντια στην σαλαμοποίηση…

Από τη στιγμή που εκτίθεσαι πρέπει να ακούς τους πάντες και τα πάντα, αλλά φυσικά δε λαμβάνεις υπόψη σου ούτε τα καλά, ούτε τα κακά σχόλια ενός άσχετου. Εμένα δεν με αφόρα. Εγώ εκτιμώ το κριτήριο ορισμένων ανθρώπων που αγαπώ και σέβομαι. Δεν είναι δυνατόν να ασχολούμαι με τις μπούρδες του καθενός που νομίζει ότι τα ξέρει όλα… Ε καλά κάνει, έχει δικαίωμα να λέει τη γνώμη του, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε εξισώσεις προς τα κάτω για να γίνουμε ίσοι κι όμοιοι.
Μιλήστε μας για το έργο που έχετε ανεβάσει. Θα ήθελα οι αναγνώστες
μας να μάθουν τα πάντα για αυτή την παράσταση. 

Πρόκειται για μια εξαιρετική δουλειά με τον πολυβραβευμένο Παναγιώτη Μεντή, ένα συγκλονιστικό κείμενο που καταγράφει την ψυχολογία της γυναίκας αυτής. Με τρόπο φοβερό ο Μεντής γνωρίζει σε βάθος όλες τις ηρωίδες του, αναλύει με πιο απέριττο τρόπο την ψυχολογία τους… Όταν διάβασα το κείμενο του δεν κοιμήθηκα, τον ξύπνησα για να του πω ότι ερωτεύτηκα το ρόλο και το αποτέλεσμα είναι αγαπησιάρικο, τρυφερό, ανθρώπινο. Μια γυναίκα ανεξάρτητη, αντράκι, τσαούσα, τσαμπουκαλού, μπεσαλού, ελεύθερη στο μυαλό και στο σώμα, υπέροχη, με φωνή αηδονιού, σαν την Κάλλας, απλή, χωρίς φκιασίδια, με όπλα τη φωνή και το ταλέντο της, χωρίς τερτίπια. Ευχαριστώ τον Σωτήρη Τσόγκα που με σκηνοθέτησε, τον Σταμάτη Κραουνάκη που έγραψε τα υπέροχα τραγούδια. Τα τραγουδάω με τον πιανίστα Δημήτρη Καραβίτη. Πιστεύω ότι θα γίνουν σουξέ. Ευχαριστώ τον Άρη Βλάχο που μου δίδαξε όλα τα τραγούδια που ακούγονται στην παράσταση… Χαρικλάκι, Δημητρούλα, Γιατί φουμάρω κοκαΐνη, του Μάνθου ο Τεκές, Πατρινιά, Γκαρσόν… Λέω και τον Τσακιτζή στα τούρκικα… σας προσκαλώ να τη δείτε, αν και συζητάμε να ρθουμε Θεσσαλονίκη.
STAMATHS_KRAOYNAKHS_MAIRH_RAZH_SWTHRHS_TSOGKAS_PANAGIWTHS_MENTHS
Κυρία Ραζή, όσα χρόνια κι αν περάσουν θα θυμάμαι δύο πράγματα από σας.
Το πρώτο είναι η φωνή σας… και το δεύτερο το γέλιο σας! Και η φωνή και
το γέλιο κινούνται μέσα σε φοβερές αντιθέσεις…
και καταφέρνουν να ισορροπούν υπέροχα! Το τραγικό συναντά το κωμικό,
ενώνεται κατά ένα περίεργο τρόπο μαζί του κι εσείς βρίσκεστε στο ξέφωτο αυτής
της τόσο λαμπρής ένωσης… κατ’ εμέ πάντα όλα αυτά…
Σας ενδιαφέρει καθόλου η υστεροφημία σας; 

Ότι έκανα το έκανα επειδή το διάλεξα, επειδή το ήθελα, επειδή γούσταρα. Και στη δουλειά μου και στην προσωπική μου ζωή έβαζα στόχους που με γέμιζαν χωρίς να λογαριάζω το αποτέλεσμα, αλλά πίστευα ότι αυτό που κάνω είναι καλό τουλάχιστον για μένα και δεν προδόθηκα. Μπορεί να προδόθηκα και να πικράθηκα από ανθρώπους, αλλά όχι από τη δουλεία μου. Από τα όνειρα μου εκφράστηκα κι εκφράζομαι όπως μου ρχεται κι αυτό δεν μπορεί να το εμποδίσει ούτε η κρίση, ούτε η μιζέρια, ούτε η έλλειψη χρημάτων. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα μου είναι ελευθέρα και δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν. Έτσι λοιπόν μπήκα στο καράβι της ζωής. Ταξιδεύω και αν  η υστεροφημία μου είναι καλή θα πει ότι κάτι άφησα πίσω μου. Προτείνω στους νέους να μην το βάζουν κάτω και να είναι ελεύθεροι στο μυαλό, στο πνεύμα, και στο σώμα. Να μην δρουν υστερόβουλα.
mery_razi2
Αφού σας ευχαριστήσω κι αφού δηλώσω για μια ακόμα φορά την συμπάθεια και
τον θαυμασμό μου προς το πρόσωπό σας, θα ήθελα να κλείσω την κουβέντα μας
με την προσωπική φιλοσοφία σας!
Για μένα… απώτερος σκοπός στη ζωή του κάθε ανθρώπου είναι η ευτυχία! Για σας;  


Η ευτυχία κι η ελευθερία δεν είναι αφηρημένες έννοιες. Δεν μπορείς να χτίζεις ευτυχία πάνω στα συντρίμμια κάποιου άλλου, ούτε ελευθερία  καταπατώντας ελευθέριες. Πιστεύω ότι η ευτυχία δεν είναι μόνον όταν έχεις λεφτά. Έχω δει πλούσιους να κλαίνε... Αλλά τα λεφτά βοηθάνε να είσαι ευτυχισμένος σε βίλα κι όχι σε ένα υπόγειο, να δεις καλύτερα την υγεία σου, να σπουδάσεις σε  καλά σχολεία, να ταξιδέψεις για να αλλάξεις εντυπώσεις. Μεγάλη υπόθεση το χρήμα, αλλά δε φέρνει πάντα κι ευτυχία. Ο έρωτας, η πείνα, ο πόνος κι η χαρά, η υγεία, ο θάνατος, είτε είσαι πλούσιος είτε όχι το ίδιο είναι. Συνήθως ευτυχία θεωρούμε… όταν είμαστε ερωτευμένοι… Εγώ ευτυχία θεωρώ πολλά μικρά πράγματα, μια καλή κουβέντα με φίλους κτλ. Εγώ θέλω να είμαι υγιής, να κρατάω τους φίλους μου, να κολυμπάω, να παίζω θέατρο και να γελάω όπως τόσα ωραία περιγράψατε μ’ αυτήν την περίεργη φωνή που ποτέ δεν έχει καπνίσει και θέλω το μυαλό μου να το χρησιμοποιώ για να μην κάνω λάθη και να μην παρεκτρέπομαι από τους στόχους μου. Νομίζει κανείς ότι είμαι χύμα, αλλά δεν γίνεται τίποτα χωρίς πρόγραμμα. Θα ήθελα να μην έχω τόσο άγχος για ότι κάνω, αλλά δεν το ελέγχω… Τελειώνοντας… έχω αδυναμία στις γρήγορες μηχανές, στα γρήγορα αυτοκίνητα και στα μακρινά ταξίδια. Έχω πάει Ινδία, Μπανγκόκ, Σιγκαπούρη, Σεντόζα, Ντουμπάι, εξωτικά νησιά Μπαλί  κι άνοιξε κι άλλο το μυαλό μου. Η ζωή είναι ωραία!

www.avecnews.gr

Η σχέση μου με το περίεργο και το παράλογο…




Τα κείμενα ενός συγγραφέα έχουν άραγε κάποιους νοητούς αποδέκτες ή μήπως εστιάζουν σε συγκεκριμένους αποδέκτες με ονοματεπώνυμο;
Τα κείμενα και οι απόψεις ενός αρθρογράφου;
Τι εννοώ;
Γράφω κάτι και μέσα στο μυαλό μου έχω μια κατάσταση που θέλω να θίξω ή ένα συναίσθημα που επιθυμώ να μοιραστώ…
Και μέσα στο μυαλό μου στοχεύω απροκάλυπτα σε ένα πρόσωπο ή σε μια κοινωνική ομάδα… που λαχταρώ να διαβάσει αυτά που γράφω.
Μπορεί και να μη τα διαβάσει ποτέ!
Θα το ομολογήσω!
Θέλω να με διαβάσουν οι αστυνομικοί και οι ταξιτζήδες, θέλω να προβληματίσω τον τάδε…
Εγώ όμως λειτουργώ και κάπως περίεργα…
Δεν είμαι και ο πιο εύκολος άνθρωπος!
Κατά τη στιγμή της γραφής έχω απέναντί μου το νοητό σημείο της έμπνευσης μου, το οποίο χαστουκίζω με τις ατάκες μου ή το χαϊδεύω με τις παρατεταμένες παύσεις…
Άρα και κανείς να μη με διαβάσει… μικρό το κακό για μένα!
Λόγος προς τους πολιτικούς, τους καλλιτέχνες, τους συγγραφείς, τους επιστήμονες!
Λόγος προς τους νοήμονες…
Λόγος που δε γειτνιάζει με τα δόγματα!
Λόγος προς τον απλό άνθρωπο του σήμερα…
Το περίεργο και το παράταιρο για μερικούς ανθρώπους… δεν είναι ούτε περίεργο, ούτε παράταιρο.
Υποκειμενικό δηλαδή είναι το περίεργο και το παράταιρο στα σημερινά μνημονιακά χρόνια.
Το Σάββατο που μας πέρασε είχα κατέβει για μια βόλτα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Ήθελα να περπατήσω και να σκεφτώ… κι εκεί που δεν το περίμενα «τράκαρα» με δύο περίεργα.
Μπαίνω σε ένα ταξί για να προσεγγίσω τον ασαφή μου προορισμό κι ο οδηγός του - με άγριο και καθόλου ευγενικό ύφος – μου λέει πως πρέπει να φορέσω τη ζώνη μου.
Τη φορώ και του λέω κάπως ειρωνικά…
«Εσείς δε θα βάλετε τη ζώνη σας;»
Ξέρετε τι μου απάντησε;
Μου είπε ο συμπαθής κύριος πως οι ταξιτζήδες και οι αστυνομικοί δεν είναι υποχρεωμένοι από τον νόμο να φορούν ζώνη εντός του δακτυλίου της πόλης…
Θα βάλει τη ζώνη του μόνο… αν θα βγει στον περιφερειακό!
Τα έψαξα και είχε δίκιο ο άνθρωπος!
Αν ήμουν ταξιτζής ή αστυνομικός θα θεωρούσα πως μια τέτοια απόφαση με προσβάλει κατάφορα!
Το κράτος γιατί να χαλαλίζει τη ζωή των οδηγών ταξί και των αστυνομικών;
Δεν την έχει ανάγκη τη ζωή αυτών των ανθρώπων;
Τι ακριβώς κάνουν τα σωματεία τους για αυτή την απόφαση της πολιτείας;
Μήπως η παθητικότητα που δείχνουν αποδεικνύει… εκτός από την χαρά τους  και την παιδεία μας;
Και το κράτος τι είπαμε… πως πράττει;
Πάει λοιπόν το πρώτο περίεργο…
Το φάγαμε!
Θα περάσω στο δεύτερο για να αποφύγω το παράλογο…
Κατεβαίνω από το ταξί και πέφτει πάνω μου ένας αλλοδαπός για να με ενημερώσει… πως παρακάτω έχει ανοίξει ένα καινούργιο ενεχυροδανειστήριο.
Το βλέπω…
Έπεσαν πολλά χρήματα για να γίνει αυτό το μαγαζί…
Μήπως κυρίες και κύριοι, ούτε αυτό μου το αντάμωμα θα πρέπει να το θεωρήσω περίεργο;
Θα φύγω με το παράλογο και μετά θα με κατηγορήσετε!
Θα το κλέψω το παράλογο...
Τα μόνα μαγαζιά που κάνουν εγκαίνια το τελευταίο διάστημα είναι αυτά!
Σκεφτείτε πολύ, προβληματιστείτε όσο αντέχετε και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα!
Τέτοια ή περίπου τέτοια… θα είναι η ανάπτυξη που μας υπόσχονται οι τρικολόρε ταγοί της χώρας μας;
Ποιος ήταν ο αποδέκτης των λόγων μου;
Ίσως το παράλογο!
Στην παρούσα φάση με ενδιαφέρει μόνο η συναναστροφή μου με το παράλογο!
Θα το ξαναπώ…
Φταίμε κι εμείς, φταίτε κι εσείς, φταίνε κι άλλοι…



















Ευρυδίκη Αμανατίδου

Η πολιτεία που δεν είχε Χριστούγεννα, 
Ευρυδίκη Αμανατίδου, 
Εικονογράφηση: Μαίρη Λαμπαδαρίου
 
Περιγραφή
Πώς είναι να ζεις σε μία γκρίζα και σιωπηλή πολιτεία;
Πώς γίνεται οι μόνες παιδικές φωνές που ακούγονται
να βγαίνουν μέσα από την οθόνη της τηλεόρασης;
Μουντά χρώματα, κουρασμένα βήματα.
Πού πήγαν τα Χριστούγεννα;
Ποιος θα τα φέρει πίσω;

Μια παρέα παιδιών αρνείται να δεχτεί το μέλλον που της έχουν ορίσει.
Ελάτε μαζί μας να γνωρίσετε τους τρομοκράτες των Χριστουγέννων.
Ελάτε να τραγουδήσουμε τα κάλαντα φορώντας κόκκινα κασκόλ, να κρεμάσουμε κάλτσες στο τζάκι, να φτιάξουμε τσουρέκια και χριστόψωμα, να στολίσουμε καραβάκια, να φέρουμε το φως στην Πολιτεία που δεν είχε τίποτα από όλα αυτά…

Βιβλιοδείκτης

Ο ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗΣ σας χαρίζει βιβλία!


Η πρώτη μεγάλη προσφορά του ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ για όλους τους φίλους, επισκέπτες και αναγνώστες του, είναι γεγονός.

Γραφτείτε στη λίστα των ηλεκτρονικών ενημερώσεων του ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ, δίνοντας το mail σας στη διπλανή σχετική φόρμα και μπαίνετε αυτομάτως στην κλήρωση για 100 βιβλία, που προσφέρουν σημαντικοί εκδοτικοί οίκοι και συγγραφείς.

Στην κλήρωση θα λάβουν μέρος οι φίλοι που θα γραφτούν στη mailing list μέχρι και την 31/12/2012 και ώρα 23:00.

Η κλήρωση και η ανάδειξη των νικητών θα γίνει την Πρωτοχρονιά (1/1/2013) και οι τυχεροί θα ειδοποιηθούν ηλεκτρονικά από τον ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ για το πώς θα παραλάβουν το βιβλίο τους.

Προσοχή: Προσωπικά στοιχεία των νικητών δεν θα δημοσιευθούν ούτε θα κρατηθούν από τον ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ, όμως θα ζητηθούν προσωρινά, ώστε να αποφευχθούν οι διπλοεγγραφές.
Στην κλήρωση δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής οι συντάκτες και οι συνεργάτες του ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ.


Ακολουθούν τα βιβλία που ευγενικά προσφέρουν εκδοτικοί οίκοι και συγγραφείς (κάποια από αυτά, ακόμα ακυκλοφόρητα), τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά για τη συμμετοχή και τη στήριξη στην πρωτοβουλία μας αυτή. Από τη σελίδα του ΒΙΒΛΙΟΔΕΙΚΤΗ στο Facebook θα μπορείτε καθημερινά να διαβάζετε πληροφορίες για όλα τα βιβλία της κλήρωσης.

Τα βιβλία τοποθετήθηκαν με αλφαβητική σειρά - σε παρένθεση ο αριθμός των αντιτύπων που προσφέρονται.

Ισίδωρος Ζουργός, «Ανεμώλια», Εκδόσεις Πατάκη (2)
Βικτώρια Μακρή, «Casta diva», Εκδόσεις Ψυχογιός (2)
Γιάννης Φαρσάρης, «Johnnie Society», OpenBook (5)
Γιώργος Σπυράκης, «Pequenas phobias - Μικρές φοβίες», Εκδόσεις Ίαμβος (2)
Σίσσυ Κόσσυβα, «Αγάπης επαίτης στη ζωή μου ξένος», Εκδόσεις Αρμός (2)
Ελένη Κεκροπούλου, «Αγγέλικα, η μαντενούτα», Εκδόσεις Ωκεανός (2)
Ευρυδίκη Αμανατίδου, «Η ακριβή ανάσα του νερού», Εκδόσεις Μίνωας (5)
Δημήτρης Αλεξίου, «Αμαρτωλά θαύματα», Εκδόσεις Διόπτρα (2)
Φώτης Κατσιμπούρης, «Ανάμεσα σε δυο αγγέλους», Εκδόσεις Ωκεανός (2) ΝΕΟ
Δημήτρης Νίκου, «Βόλτα στο φεγγάρι», Εκδόσεις Ίαμβος (5)
Αριστοτέλης Παπανικολάου, «Ο γυρισμός της άνοιξης», Εκδόσεις Ίαμβος (2)
Γενναίος Καραχάλιος, «Διαφωνία με το Θεό», Εκδόσεις Λιβάνη (5)
Παρασκευή Καραγιάννη, «Διχασμένες ψυχές», Εκδόσεις Ωκεανός (2) ΝΕΟ
Ελευθερία Δημητρομανωλάκη, «Ο δρόμος του όρκου», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (1)
Μιχάλης Φουντουκλής, «Ένα εκατομμύριο στιγμές», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (1)
Φίλιππος Φιλίππου, «Ο ερωτευμένος Ελύτης», Εκδόσεις Ψυχογιός (2)
Πασχάλης Λαμπαρδής, «Κάθετη έξοδος», Εκδόσεις Πατάκη (2)
Νικόλ-Άννα Μανιάτη, «Κομμένα λουλούδια», Εκδόσεις Ψυχογιός (2)
Μαίρη Μανδάλη, «Λιακάδες και θύελλες», Εκδόσεις Διόπτρα (2)
Ελ Ρόι, «Ματριόσκα», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (5)
Γιώτα Γουβέλη, «Η μουσική του κόσμου», Εκδόσεις Διόπτρα (2)
Μιχάλης Σπέγγος-Ελευθερία Δημητρομανωλάκη, «Μπάμπουσκα», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (1)
Γιώργος Τσαντίκος, «Οι ναϊτες πετάχτηκαν δίπλα», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (1)
Θεόδωρος Δ. Παπαδόπουλος, «Όλα στο φως», Εκδόσεις Ενάλιος (2) ΝΕΟ
Φώτης Κατσιμπούρης, «Ο όρκος», Εκδόσεις Ωκεανός (1)
Στέφανος Λίβος, «Όσα χωράει μια στιγμή», Εκδόσεις Λιβάνη (5)
Γιάννης Πλιώτας, «Ουγγρικά ψάρια», Βορειοδυτικές Εκδόσεις (1)
Ζήνα Κουτσελίνη, «Ο πιο δύσκολος δρόμος», Εκδόσεις Λιβάνη (5) ΝΕΟ
Κατερίνα Παπανικολάου, «Ραντεβού πίσω στο χρόνο», Εκδόσεις Διόπτρα (2)
Δέσποινα Λάππα Κοντού, «Σ' όποια γλώσσα κι αν το πεις», Εκδόσεις Διόπτρα (2)
Γενναίος Καραχάλιος, «Συμφωνία με το Θεό», Εκδόσεις Λιβάνη (5)
Θάνος Δραγούμης, «Σφαγείο Σαλονίκης», Εκδόσεις Ψυχογιός (2)
Σοφία Βόικου, «Το ταξίδι της φωτιάς», Εκδόσεις Ψυχογιός (2)
Διονύσης Μαρίνος, «Τελευταία πόλη», Εκδόσεις Γαβριηλίδης (5)
Γκαζμεντ Καπλάνι, «Η τελευταία σελίδα», Εκδόσεις Λιβάνη (5) ΝΕΟ
Ευάγγελος Λέλης, «Χωρίς ήλιο», Εκδόσεις Ίαμβος (2) ΝΕΟ
Θεόδωρος Δ. Παπαδόπουλος, «Τα ψιλά γράμματα της ιστορίας», Εκδόσεις Ενάλιος (2)
Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος, «Ψυχές που δεν τις ζέστανε η αγάπη», Εκδόσεις Ωκεανός (2)

Το κοράκι


  H φετινή διαδικασία ανάδειξης του δεκαπενταμελούς μαθητικού συμβουλίου είχε τα ευτράπελά της, που ενδεχομένως να αντικατοπτρίζουν σε έναν βαθμό τον αναβρασμό και τη σύγχυση που επικρατεί στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Δύο κυρίως στοιχεία καθόρισαν και  προσδιόρισαν τη φετινή εκλογική διαδικασία και την εφαρμογή της: το χάος που επικρατούσε κατά τη διάρκεια των προεκλογικών δηλώσεων και της παρουσίασης των υποψηφίων, και η καθυστέρηση κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων στο εσωτερικό του σώματος για την ψήφιση των θεσμικών ρόλων των μελών.
  Μόλις μια βδομάδα χρειάστηκε για να κατασταλάξει το εκλεγμένο σώμα αντιπροσώπων του σχολείου μας σε πρόεδρο, αντιπρόεδρο, γραμματέα και ταμία, σε μια διαδικασία η οποία κατά τον κύριο Αρβανίτη έμοιαζε με αυτή της ανάδειξης του Πάπα!- ε, απ’ τα καλά του- Ενδεχομένως να θύμιζε και το πολιτικό «θρίλερ» που παρακολουθήσαμε όλοι  πέρσι κατά τη διάρκεια των μακρών διαβουλεύσεων της πολιτικής ηγεσίας της χώρας μας σχετικά με το ποιος θα αναλάμβανε τα ηνία της προσωρινής συγκυβέρνησης, για να τεθεί επικεφαλής τελικά ο κύριος Λουκάς Παπαδήμος. Και επειδή γενικότερα οι αποφάσεις σ’ αυτήν τη χώρα φαίνεται να λαμβάνονται εξαιρετικά αργά, ίσως κάτι τέτοιο να αποτελέσει έρεισμα για να προβληματιστεί κανείς σχετικά με το βαθμό στον οποίο είναι καλλιεργημένη η ικανότητα των Ελλήνων και συνάμα- όπως αποδεικνύεται κι από τα τελευταία συμβάντα- της νεολαίας για συνεργασία. Με αυτό το δεδομένο φυσικά, δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει κάποιο ψώνιο σαν τον συντάκτη αυτού του άρθρου την ιδιαίτερα ενοχλητική σύνδεση ανάμεσα στα δρώμενα και τα συμβαίνοντα του σχολείου και της «έξω» κοινωνίας, αυτής που προεκτείνεται πέρα από το campus σε άπταιστα ελληνικά.
 Υπό το πρίσμα αυτό της σύνδεσης με τον έξω κόσμο, δεν μπορούσα όπως και πολλοί άλλοι να μην προβληματιστώ και να ενοχληθώ ιδιαίτερα με τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των αντιπροσώπων την υπέροχη εκείνη Δευτέρα.
 Όποιος βρισκόταν στο «Παπάς» εκείνη την ώρα, γνωρίζει πολύ καλά πως μία συγκεκριμένη ομάδα συμμαθητών μας φώναζε, ενοχλούσε και εμπόδιζε με κάθε τρόπο, δεδομένου ότι δεν υπήρχε κάποια ανώτερη εξουσία για να της επιβληθεί, τη σοβαρή και δημοκρατική κατά τα άλλα- βαριά λέξη για να χρησιμοποιεί κανείς σήμερα η δημοκρατία-  εκλογική διαδικασία, κάνοντας χαβαλέ. «Και ποιος δεν θέλει να κάνει λίγο χαβαλέ σήμερα εφόσον του επιτρέπεται υπό το βάρος της καταπίεσης και του σχολικού φόρτου; Αλλοίμονο αν δεν ξεφύγουμε και λίγο τώρα που λείπουν οι καθηγητές και δεν θα μας τιμωρήσει κανείς. Εξάλλου, δεν είναι δα και τίποτα σοβαρό το δεκαπενταμελές.» χμμμ.. Θα μου επιτρέψετε και πάλι να αναγάγω αυτή τη νοοτροπία και αντίληψη στην κοινωνία του έξω κόσμου. Άλλωστε, όλοι όσοι βρίσκονταν εκείνη την ώρα μέσα στο «Παπάς»  θα είναι επίσημοι πολίτες με αναγνωρισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και μπλα μπλα μπλα, σε ένα με τρία χρόνια
- τρομακτικό ε; Σχεδόν πιο τρομακτικό από το πόσο κακογραμμένο είναι αυτό το άρθρο -. Γιατί όχι λοιπόν;
 Πριν περάσω όμως στη σύνδεση με την πραγματική, μη σχολική κοινωνία, θα προσπαθήσω να αξιολογήσω τι συνέβη. Μία ομάδα μαθητών, επομένως, έκρινε πως δεν πειράζει να κάνει χαβαλέ εις βάρος της διαδικασίας εκείνη την ώρα. Και φυσικά -και το λέω αυτό δίχως τη σνομπ ειρωνεία που διέπει συνήθως τον λόγο μου- τα παιδιά αυτά δεν μπορεί να είναι
«λεπρά». Δεν είναι κάτι άλλο από όλους εμάς. Είμαι μάλιστα σίγουρος πως κάποιοι απ’ αυτούς θα ‘ναι ιδιαίτερα έξυπνοι, θα έχουν τις δικές τους απόψεις και θα είναι ενδεχομένως ωραίοι τύποι για να κάνει κανείς παρέα. Το επιχείρημα ότι είναι «κάποιοι άλλοι», «κάποια ζώα» δεν με πείθει. Πολύ φοβούμαι μάλιστα, πως η τρομακτική διάσταση του περιστατικού έγκειται ακριβώς στη «δική μας» αντίδραση, αντιμετώπιση και στάση. Αλλά ας μην πάμε ακόμα εκεί. Αν θέλετε λοιπόν να μιλήσουμε για «εμάς» και για  «αυτούς», για τους «μεν» και για τους «δε», για εσένα και για εκείνους βρε παιδί μου (!), «αυτοί» δεν βρήκαν τη διαδικασία αρκετά σημαντική ώστε να δαμάσουν την ανάγκη τους για χαβαλέ, σαματά και τραμπουκισμούς του στυλ: «ας πετάξω λίγο νερό, ας σκορπίσω λίγα χαρτάκια, ας κλοτσήσω τις καρέκλες , ας φωνάξω κι ας μην αφήσω τον x y ω υποψήφιο να μιλήσει». Δεν είναι όμως σημαντικό σ’ αυτή τη φάση να κρίνουμε αυτά τα παιδιά για τη συμπεριφορά τους. Ιδιαίτερα υπό το βάρος της συνείδησης μας για τη δική μας αντίδραση στη μορφή βίας που κατάφεραν να μας επιβάλλουν, δεν πρέπει να ασχοληθούμε με «εκείνους», αλλά με «εμάς».
Τι κάναμε λοιπόν όλοι εμείς; Εμείς οι συνειδητοποιημένοι μαθητές που κατακραυγάζουμε τέτοιες συμπεριφορές και λοιποί «διανοούμενοι» που έχουμε τα μούτρα να γράφουμε και άρθρα με άποψη; Μήπως δεν αφήσαμε, με εξαίρεση λίγους γενναίους συμμαθητές μας, να χαρακτηρίσουν «εκείνοι» με τη συμπεριφορά τους την όλη διαδικασία και το σχολείο μας συνολικά; Και για να γυρίσω στην ενοχλητική σύνδεση με την πραγματική κοινωνία «των μεγάλων», αν αυτά τα παιδιά δεν κατάφεραν να καταστήσουν υποβαθμισμένο και μάλλον αμελητέο τον ρόλο και τη σημασία του θεσμού της δημοκρατικής ανάδειξης του δεκαπενταμελούς μαθητικού συμβουλίου, το ίδιο δεν παρατηρεί κανείς και στην κοινωνία μας αλλάζοντας κάποιες λέξεις στην πρόταση; Το ευχάριστο φυσικά είναι ότι η κοινωνία η ίδια, και άρα η σχολική κοινότητα ως μικρογραφία της, αλλάζει. Αυτό αποδεικνύεται από τον ίσως υπερβάλλοντα ζήλο κάποιων να συμμετάσχουν, ενδεχομένως για να επαναπροσδιορίσουν την αξία του, στο δεκαπενταμελές με κάποιο αξίωμα. Αυτός ήταν και ο λόγος που καθυστέρησαν τόσο να αναδείξουν πρόεδρο κλπ. Μπορεί να καταλάβαμε πως πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας και τον κόσμο γενικότερα, την χιλιοειπωμένη «κρίση αξιών και θεσμών», που έχει καταντήσει κλισέ. Όμως η αλλαγή αυτή συντελείται με αργούς ρυθμούς, ίσως πολύ αργούς για να προλάβουν τις εξελίξεις. Αναρωτιέμαι αν αυτό σχετίζεται με την αξία της μαζικής δραστηριοποίησης και αντίληψης της πλειονότητας. Με την αξία του τι πιστεύουμε και τι κάνουμε «εμείς».
  Και εμείς, οι περισσότεροι, οι συνειδητοποιημένοι και οι «καλύτεροι», σταθήκαμε αδρανείς. Ίσως να τους βρίσαμε λίγο μέσα μας ή στον διπλανό μας και να βαρεθήκαμε μετά. Ποιος να ασχολείται τώρα και ποιος να μπει στη διαδικασία να τους επιβληθεί. Σίγουρα κάποιοι ενισχύσαμε μάλιστα το έργο τους. Δεδομένου ότι οι πλειονότητες τελικά έχουν τη δύναμη να αλλάζουν την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων και να την προσδιορίζουν– παρόλο που σ’ αυτήν τη χώρα δίκιο ενίοτε φαίνεται να έχει αυτός που φωνάζει δυνατότερα-, αν κάποιος δυσαρεστήθηκε από το χάος που επικρατούσε, να ξέρει πως φταίει ο ίδιοςΠως φταίμε «εμείς». Μπράβο στους λίγους που κινητοποιήθηκαν και ελπίζω να τους προσέξαμε, αλλά για την αποτυχία τους φταίμε εμείς οι πολλοί, που ενώ αντιλαμβανόμαστε την αξία, ακόμα και συμβολική, αυτών των θεσμών, μείναμε άπραγοι. Κατά τον Μάνο Χατζιδάκι, όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μας, σχολικής και μη σχολικής, δείχνει να μοιάζει απελπιστικά.




Του Κωνσταντίνου Ζβε

Λένα Μαντά

Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr

Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr| Boxtv.gr

Σύγχρονη λογοτεχνία

Η Λένα Μαντά είναι ένα φαινόμενο στο χώρο της σύγχρονης λογοτεχνίας και σαν φαινόμενο θα πρέπει να την προσεγγίσουμε. Το φαινόμενο αυτό σαφέστατα μπορεί να έχει τα αρνητικά του… Μπορείς να διαφωνείς με τα γραπτά της – ίσως βέβαια να διαφωνείς χωρίς να έχεις διαβάσει ούτε μια αράδα από ένα έργο της – μπορείς να λες πως αυτά που γράφει… δεν είναι λογοτεχνία, μπορείς να θεωρείς – στην περίπτωση που είσαι συγγραφέας – πως εσύ γράφεις καλύτερα από αυτήν…
Εκ τους αποτελέσματος θα κριθούμε οι πάντες, κυρίες και κύριοι! Κι εμείς… κι εσείς… και οι άλλοι… και η κυρία Μαντά…
Η Μαντά έχει καταφέρει να την ακολουθεί ένα φανατικό κοινό – γυναικών κυρίως – που ολοένα και μεγαλώνει…
Έχει φανατικούς φίλους και φανατικούς εχθρούς…
Η Μαντά… πουλάει!
Δηλώνω δημόσια πως δεν έχω διαβάσει κάποιο από τα μυθιστορήματα της κυρίας Μα-ντά!
Υπόσχομαι πως θα το πράξω κάποτε στο μέλλον…
Ποια η αφορμή για αυτή την συνέντευξη ? Έβαλα στην πρώτη τάξη του λυκείου να μου γράψουν μια επιστολή προς ένα πρόσωπο που θαυμάζουν. Δεν πίστευα στα μάτια μου! Μαθήτρια της πρώτης λυκείου να μου εκθειάζει την Μαντά ?
Δεν το περίμενα.. .Πίστευα πως την διαβάζουν οι μεγαλύτερες ηλικίες!
Μια μαθήτρια μου λοιπόν, η Ελένη Μ. – η ίδια επέμενε να αναφέρω και το επώνυμό της, όταν της ζήτησα την άδεια… για να κοινοποιήσω κάποιες σειρές από το γραπτό της – μεταξύ άλλων έγραφε για το πρόσωπο που θαυμάζει…
«Σας θαυμάζω πραγματικά. Έχετε την ικανότητα να τραβάτε το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καθώς ξέρετε να κάνετε το μυθιστόρημά σας πιο ελκυστικό, πιο παραστατικό. Μπορώ να πω πως με τα βιβλία σας ένιωσα διάφορα συναισθήματα όπως χαρά, λύπη, στεναχώρια, αλλά πάνω από όλα διασκέδασα. Μου χαρίσατε κάποιες στιγμές χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς, αφού απορροφήθηκα από τις ιστορίες σας και ξέφυγα από την καθημερινότητά μου!»
Λέει κι άλλα πολλά, πάρα πολλά…
Δύο οι σκέψεις που έκανα…
Σκέψη πρώτη: η σκέψη του «ανταγωνιστή», του συγγραφέα… Αν διάβαζε κάτι δικό μου η μαθήτρια… θα το είχε παρατήσει στη μέση!
Σκέψη δεύτερη: μια κουβέντα με την κυρία Λένα Μαντά! Να προσπαθήσω να καταλάβω κι εγώ κάτι περισσότερο…
Του: Τάσου Αγγελίδη Γκέντζου
Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr| Boxtv.gr
Πως είναι η κορυφή κυρία Μαντά ? Ποια είναι η θέα που αντικρίζετε από εκεί πάνω και ποιες σκέψεις κάνετε τις ώρες της αυτοκριτικής ?
Λένε πως στην κορυφή επικρατεί μοναξιά, εγώ δεν την αισθάνθηκα ποτέ. Έχω μια λατρεμένη οικογένεια και φίλους, καλούς και αγαπημένους. Επιπλέον κάνω παρέα και με άλλους συγγραφείς με τους οποίους μοιραζόμαστε τις ίδιες ανησυχίες που αφορούν γενικότερα στο μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα. Όσο για την θέα που λέτε, βλέπω νέους με όνειρα, ιδέες και μεράκι, ν’ αγωνίζονται για μια θέση  στο εκδοτικό μέλλον και θυμάμαι πώς ήταν όταν ξεκίνησα κι εγώ. Αυτοκριτική κάνω στην δουλειά μου, στον τρόπο που φέρομαι στους ομότεχνους και προσπαθώ να είμαι αυστηρή, όπως και γενικότερα στην ζωή μου.
Είτε του αρέσουν κάποιου τα μυθιστορήματά σας, είτε δεν του αρέσουν, δε θα μπορέσει να διαφωνήσει με τη διαπίστωση πως είστε ένα φαινόμενο. Υπάρχουν άνθρωποι που δε διαβάζουν καθόλου λογοτεχνία… αλλά διαβάζουν τα δικά σας βιβλία! Πως αισθάνεστε για τούτο το “οξύμωρο”σχήμα ? Πως νιώθετε που φέρατε αναγνώστες στο χώρο της λογοτεχνίας ?
Η λέξη “φαινόμενο”, σας το είπα και στην κατ’ ιδίαν συνομιλία μας, μου κάνει λίγο… αγριευτική! Επιπλέον πάντα νόμιζα ότι το φαινόμενο δεν έχει διάρκεια κι εγώ έκλεισα 12 χρόνια στον εκδοτικό χώρο. Οι αναγνώστες τώρα… Ναι, το ξέρω, μου γράφουν και μου το λένε, ότι δεν διαβάζουν βιβλία, αλλά διαβάζουν Μαντά! Προσπαθώ να τους προτείνω και άλλα βιβλία που θα τους κάνουν ν’ αγαπήσουν το βιβλίο γενικά! Εξάλλου έχουμε τόσους ταλαντούχους συγγραφείς που είναι κρίμα να μην τους γνωρίζει ο κόσμος!
 Άλλοι πάλι μου λένε ότι τα βιβλία μου έγιναν η αφορμή να γνωρίσουν και ν’ αγαπήσουν την μαγική διεργασία της ανάγνωσης και αυτό με κάνει πολύ χαρούμενη και αν μου επιτρέπεται η έκφραση και λιγάκι περήφανη που κατόρθωσα να βάλω κόσμο στα βιβλιοπωλεία.

Τι έχετε να πείτε για τη «σχολή Μαντά» στη σύγχρονη Λογοτεχνία ?  Πολλές και πολλοί… προσπάθησαν να σας μιμηθούν, άλλες ή άλλοι το πέτυχαν μερικώς – με την έννοια πως πούλησαν περισσότερο – άλλες ή άλλοι πάλι όχι! Τι θα μας πει το πρωτότυπο για τα αντίγραφα ?

Κατ’ αρχήν, αν δημιούργησα σχολή όπως λέτε, είναι νωρίς να το πούμε. Ο χρόνος θα το δείξει. Εγώ δεν συμφωνώ, μου κάνει λίγο «βαρύγδουπο» όλο αυτό. Διαβάζω πολύ, όταν δεν γράφω, αλλά δεν έχω καταλάβει τα… αντίγραφα! Ίσως γιατί όταν γίνομαι αναγνώστρια αποποιούμαι την συγγραφέα. Διαβάζω ένα βιβλίο χωρίς να μπαίνω στην διαδικασία της κριτικής, γιατί έτσι θα έχανα όλη την ομορφιά ενός αναγνώσματος που το έχω ανάγκη για να με ξεκουράσει και να με ταξιδέψει.
Λένε κάποιοι πως η Μαντά έχει τεράστια δύναμη. Αν πει δυο καλά λόγια στα Μ.Μ.Ε για έναν συγγραφέα θα τον εκτινάξει στα ύψη. Για αυτό… είναι και ιδιαίτερα προσεκτική στις κουβέντες της. Θα το διαπιστώσω αυτό… από την κουβέντα μας! Αληθεύουν λοιπόν αυτές οι φήμες ? Να μου απαντήσετε με το χέρι στην καρδιά…
Αυτοί που το λένε, νομίζω ότι υπερτιμούν τις δυνάμεις μου και είναι λάθος. Προσεκτική δεν θα έλεγα ότι είμαι, γιατί αν ήμουν, όταν μου ζητούσαν να προτείνω ένα βιβλίο θα επέλεγα ξένου συγγραφέα. Αντίθετα είμαι ίσως η μόνη που σε συνεντεύξεις έχω μιλήσει για έλληνες συγγραφείς! Εξάλλου είναι γνωστό ότι μόνο αυτούς διαβάζω!
Με τέτοια αγάπη και αποδοχή που εισπράττετε από τους αναγνώστες σας, πως και δεν ασχοληθήκατε με τα κοινά ?
Και ούτε πρόκειται! Δεν έχω την στόφα εκείνη που κάνει κάποιον πολιτικό, ούτε τόσο γερό στομάχι! Επιπλέον προτιμώ να προσφέρω ταξίδια μυαλού και ψυχής στον κόσμο για να ξεχνάει το γεγονός ότι η πολιτική και κυρίως οι πολιτικοί στις μέρες μας κατάφεραν να του καταστρέψουν την ελπίδα….

Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr| Boxtv.gr
Θα γράφατε ποτέ με κάποιο ψευδώνυμο, ώστε να γράψετε ενδεχομένως… «κουλτουριάρικα» και να γίνετε «αποδεκτή» από ένα άλλο μέρος του αναγνωστικού κοινού ?
Γιατί να κάνω κάτι τέτοιο ? Ποιο το νόημα να ξεγελάσω και να περιπαίξω έτσι, το αναγνωστικό κοινό ? Αν σιχαίνομαι κάτι στην ζωή μου είναι το «δήθεν» σε όλες του τις εκφάνσεις. Είμαι αυτή που είμαι, γράφω αυτό που θέλω να γράψω και δεν κοροϊδεύω κανέναν και πρώτα απ’ όλα τον ίδιο μου τον εαυτό!
Η Βουγιουκλάκη μέχρι την τελευταία στιγμή έπαιζε στο θέατρο αυτά που ήθελε το κοινό της. Η Λένα Μαντά θα γράφει… και δε θα προδώσει ποτέ το κοινό της ?
Η Λένα Μαντά δεν θα προδώσει όπως είπα πρώτα τον εαυτό της. Γράφω ότι μου αρέσει εμένα να διαβάζω και έτσι θα συνεχίσω. Δεν είναι θέμα προδοσίας του κοινού γιατί όταν καθίσω μπροστά στο κείμενό μου, δεν σκέφτομαι κανέναν άλλον. Ούτε τους αναγνώστες, ούτε τον εκδότη μου, ούτε τις πωλήσεις. Είμαι εγώ και οι ήρωες μου, εγώ και η ιστορία μου. Αποκομμένη από τον κόσμο, πολλές φορές και από την οικογένειά μου. Μόνο όταν δω ότι έγραφα επί μήνες να γίνεται βιβλίο, όταν το αντικρύσω στις προθήκες, τότε αρχίζει η αγωνία για την γνώμη των αναγνωστών.
Ένα μυθιστόρημα κάθε χρόνο δεν είναι πάρα πολύ κουραστικό… ψυχοφθόρο για τον συγγραφέα, κυρία Μαντά ?
Εξαρτάται. Για μένα θα ήταν εξοντωτικό, αν κάποιος με εμπόδιζε να γράψω, ότι θέλω και όποτε το θέλω! Από την στιγμή που θα έρθει η ιστορία στο μυαλό μου, από την στιγμή που οι ήρωες θ’ αρχίσουν διαλόγους ολόκληρους στο μυαλό μου, πρέπει όλο αυτό να βγει, αλλιώς θα εκραγεί το κεφάλι μου. Έπειτα όταν αγαπάς κάτι με τόσο πάθος, δεν θέλεις να μένει μακριά σου ούτε λεπτό!
Θα γράφατε ποτέ ένα μυθιστόρημα μαζί με κάποιον άλλο συγγραφέα ? Αν σας πρότεινα να γράψουμε κάτι μαζί – θέλω να εκτινάξω τις πωλήσεις μου κυρία Μαντά – γιατί θα μου λέγατε όχι ? Οι πετυχημένοι συνεργάζονται δυσκολότερα με τους άλλους ή οι άλλοι συνεργάζονται πιο δύσκολα με τους πετυχημένους ?
Στην ζωή μου έχω μάθει να μην λέω ποτέ την λέξη «ποτέ»! Στην παρούσα στιγμή όμως, θεωρώ ότι η συγγραφή είναι πολύ μοναχική διεργασία και δεν θα μπορούσα να την μοιραστώ με κανέναν. Επιπλέον για να γράψεις με άλλον, πρέπει να υπάρχει πλήρης ταύτιση απόψε-ων αλλά και μια κοινή γλώσσα. Στην περίπτωσή μου δεν είναι θέμα υπεροψίας εξαιτίας της όποιας επιτυχίας μου, αλλά ίσως αδυναμίας να συνεργαστώ, ν’ ακολουθήσω τους κανόνες ενός «ομαδικού παιχνιδιού» που έχω συνηθίσει να «παίζεται» αυστηρά και μόνον κεκλεισμένων των θυρών και μ’ έναν παίχτη!
Οργώνετε κάθε χρόνο σχεδόν όλη την Ελλάδα! Όπου και να πάτε υπάρχει κόσμος που αγοράζει τα βιβλία σας! Δεν είναι λοιπόν λογικό να σας ζηλεύει το σινάφι; Δεν είμαστε μια κοινωνία αγγέλων! Σας τη δείχνει αυτή του τη ζήλεια – την οποία θεωρώ δεδομένη – ή σφυρίζει δήθεν αδιάφορα ?
Σαφώς και δεν είμαστε κοινωνία αγγέλων και ειδικά ο χώρος των συγγραφέων εξαιτίας της κρίσης που περνάει το βιβλίο, όχι τώρα αλλά χρόνια ολόκληρα, είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός. Όσο κι αν σας φανεί αλλόκοτο αυτό που θα πω, επιλέγω να μένω μακριά απ’ όλο αυτά και το… «αδιάφορο σφύριγμα» βγαίνει από τα δικά μου χείλη. Αν αντιληφθώ ζήλεια από κάποιον ή κακόβουλη διάθεση, …λιποτακτώ! Δεν θέλω γύρω μου αρνητική ενέργεια, ούτε μικροψυχία, με κουράζει, με πληγώνει και την αποφεύγω. Συνειδητά επιλέγω την φωτεινή πλευρά της ζωής και το χαμόγελο. Δεν το θεωρώ παράλογο να ζηλεύει κάποιος, αλλά εγώ δεν μπορώ να το διαχειριστώ και γι αυτό απομακρύνομαι τάχιστα!
Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr| Boxtv.gr
Υπάρχει κάτι που διαβάσατε τελευταία και το ζηλέψατε ? Κάτι που θα θέλατε ίσως να το έχετε γράψει εσείς ?
Υπάρχουν πολλά που διάβασα τελευταία και μου άρεσαν, αλλά δεν ζήλεψα τίποτα γιατί όπως σας είπα, όταν διαβάζω είμαι αναγνώστρια και όχι συγγραφέας. Αν όμως μιλάμε για όνειρα, κρυφός μου πόθος είναι να γράψω ένα θεατρικό έργο και να το δω να ζωντανεύει στην σκηνή κάποιου θεάτρου από αγαπημένους πρωταγωνιστές που κάθε χρόνο παρακολουθώ την δουλειά τους γιατί το θέατρο είναι κάτι που πραγματικά λατρεύω και απολαμβάνω.
Πείτε μου κάτι για να σπάσουμε το μύθο γύρω από το όνομά σας!
Αυτό που δεν ξέρει ο πολύς κόσμος για μένα και όντως καταρρίπτει τον μύθο μιας γυναίκας που γράφει τα βιβλία που γράφω, είναι ότι δεν είμαι καθόλου μα καθόλου ρομαντική, δεν ξεχνιέμαι σ’ ένα ηλιοβασίλεμα, δεν δακρύζω μ’ ένα λουλούδι και επιπλέον (και αυτό ίσως είναι κάτι που δύσκολα γίνεται πιστευτό), δεν είμαι καθόλου κοινωνική! Επιπλέον πριν
από κάθε παρουσίαση έχω τρομερό άγχος, σχεδόν δεν μπορώ να πάρω ανάσα, αλλά βρίσκω γρήγορα τον ρυθμό μου χάρη στον κόσμο και στην έκδηλη αγάπη του. Γενικά δεν είμαι εύκολος άνθρωπος, μου αρέσει η μοναξιά και η απομόνωση, με κουράζει η φασαρία και η πολυκοσμία.
Να περάσω και στην ονοματολογία… Δεν είναι κακό μερικές φορές να μιλάμε με ονοματεπώνυμα! Ποια είναι η καλύτερη συγγραφέας – εσείς εξαιρείστε – του εκδοτικού σας οίκου ? Το καλό το καλύτερο και το κάλλιστο είναι σαφώς υποκειμενικά… Ποια είναι αυτή που κατά την εκτίμησή σας θα ανέβει περισσότερο τα επόμενα χρόνια ? Και σε ποια θα έδινε μετά από πολλά χρόνια το δαχτυλίδι η Λένα Μαντά ?
Ποτέ δεν κόλλησα στα ονόματα ούτε φοβήθηκα να πω την άποψή μου. Το δακτυλίδι που λέτε όμως, δεν μπορεί να το δώσει καμιά Μαντά, σε κανέναν. Αυτό θα το κερδίσει από τον κόσμο ο κάθε συγγραφέας, όπως το κέρδισα κι εγώ. Ο κόσμος με έφτασε εδώ που είμαι, του το οφείλω και δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ. Ας πάμε όμως στα ονόματα που ζητήσατε και στα οποία θα αναφερθώ ΜΟΝΟ ως αναγνώστρια που διαβάζει ανελλιπώς την δουλειά τους. Και φυσικά, δεν θα μιλήσω για Οικονόμου, Ζαΐρη, Δημουλίδου, Τραυλού που είναι καταξιωμένες στον χώρο, αλλά για νέες παρουσίες στις εκδόσεις Ψυχογιός. Πρώτη στην προτίμησή μου είναι σαφώς η Σοφία Βόικου («Κόκκινο σημάδι», «Το ταξίδι της φωτιάς» και «Πικρό γλυκό λεμόνι»), που αγαπώ για την γραφή της, τα θέματά της και το ήθος της.
Φέτος διάβασα και την πρώτη δουλειά της Δανάης Κριεζιώτου («Θα βρεθούμε ξανά») και εντυπωσιάστηκα. Θεωρώ επίσης πολύ καλό το πρώτο δείγμα γραφής της Μεταξίας Κράλλη («Μια φορά κι ένα καλοκαίρι») και της Σόφκας Ζηνόβιεφ («Το σπίτι στην οδό Πα-ραδείσου»). Όπως είπα και πριν, υπάρχουν εξαιρετικά ταλαντούχοι συγγραφείς στην Ελλάδα και καμαρώνω που ανήκω στις εκδόσεις Ψυχογιός που εκδίδουν ένα μεγάλο
ποσοστό από αυτούς, όπως την Πένυ Παπαδάκη, την Μαρία Τζιρίτα, την Φανή Πανταζή, την Ελένη Τσαμαδού και ο κατάλογος είναι μακρύς!
Η συγγραφέας “φαινόμενο” Λένα Μαντά, αποκλειστικά στο Boxtv.gr| Boxtv.gr
Η επιτυχία και η αποδοχή διάβρωσε τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά σας ? Είστε σνομπ, κυρία Μαντά ?

Είμαι πολύ ξεροκέφαλη (άλλο ένα μειονέκτημά μου) και θα ήταν δύσκολο ν’ αλλάξω τρόπο σκέψης! Εξάλλου η αναγνωρισιμότητα και η αποδοχή της δουλειάς μου, ήρθαν όταν πια ήμουν πολύ μεγάλη για να «πάρουν αέρα» τα μυαλά μου! Επιπλέον, όταν θυμάσαι από πού ξεκίνησες και έχεις συναίσθηση στο πού οφείλεις την επιτυχία σου, δύσκολα ιππεύεις το γνωστό όχημα του καλάμου! Όχι δεν άλλαξα, συνεχίζω να είμαι πρώτα σύζυγος, μετά μητέρα και νοικοκυρά που καμαρώνει για το μεγαλύτερο και αρτιότερο δημιούργημά της: την οικογένεια! Όπως έχω ξαναπεί, η επιτυχία ήταν το κερασάκι στην τούρτα της ζωής μου που ήταν ήδη πολύ πολύ πολύ γλυκιά!
Κάποιοι μου είπαν: «γιατί να μιλήσεις με την Μαντά ? Αυτή πουλάει πολλά! Χριστούγεννα έρχονται, θα πάει ο κόσμος στα βιβλιοπωλεία… κι εσύ θέλεις να της κάνεις διαφήμιση ? Πάλι Μαντά θα αγοράσουν ? Βρες κάποιον ποιοτικό… να πουλήσουμε κι εμείς κάτι!» Δηλαδή οι «ποιοτικοί»…στην Ελλάδα της κρίσης και του μνημονίου… δεν πουλάνε, κυρία Μαντά ?
Αυτό, είναι κάτι που θέλει πολύ συζήτηση νομίζω και δεν μου δίνετε και τον ορισμό της λέξης «ποιοτικό»! Η Ελένη Πριοβόλου ας πούμε, νομίζω ότι συγκαταλέγεται σε αυτή την κατηγορία και το τελευταίο της «Για το όνειρο πώς να μιλήσω» που ήταν θεσπέσιο και η γραφή μελίρρυτη και ζωντανή, είναι εδώ και πολύ καιρό στα ευπώλητα! Ούτε λείπουν ποτέ από τις λίστες τα βιβλία των: Ευγενία Φακίνου, Μάρως Δούκα, Σώτης Τριανταφύλλου κλπ. Τέλος, σαν απάντηση σε εκείνους που σας επέκριναν για την επιλογή σας στο πρόσωπό μου, λέω, ότι καλό θα είναι αυτές τις γιορτές, να επιλέξουμε για δώρα βιβλία! Να μπούμε σ’ ένα βιβλιοπωλείο και να χαρίσουμε την ευκαιρία στους αγαπημένους μας για ένα όμορφο ταξίδι ψυχής, όποιος κι αν το υπογράφει!
Και μια σημείωση!
Δεν έχει ανάγκη παίδες η Μαντά από διαφήμιση!
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ κυρία Μαντά για την όμορφη συζήτησή μας!
Να είστε πάντα καλά εκεί πάνω…
Σέβη Τηλιακού, η σπουδαία στιχουργός αποκλειστικά|boxtv.gr Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος – συγγραφέας,
tasosaggelidisgentzos.blogspot.gr
http://www.boxtv.gr