Η ηθική της ανθρώπινης αναπαραγωγής...

 

Η ηθική της ανθρώπινης αναπαραγωγής...

 
Ο Θεόδωρος Τροκάνας είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, Διδάκτορας Νομικής ΑΠΘ. Διδάσκει Αστικό Δίκαιο στο Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονία. Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Ανθρώπινη Αναπαραγωγή, Η ιδιωτική αυτονομία και τα όριά της» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σάκκουλα. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα κινούνται στο οικογενειακό δίκαιο, το δίκαιο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και το ιατρικό δίκαιο.

1. Κύριε Τροκάνα, πριν από ένα μήνα περίπου με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δέκα ετών από την ψήφιση του πρώτου νόμου γύρω από θέματα της Βιοηθικής έλαβε χώρα στην πόλη μας ένα συνέδριο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Δώστε μας τα φώτα σας!


Πράγματι στις 26 και 27 Απριλίου έλαβε χώρα στην Κεντρική Βιβλιοθήκη της Θεσσαλονίκης διημερίδα με τίτλο «Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή: Δέκα χρόνια εφαρμογής του νόμου 3089/2002». Το συνέδριο αυτό εντάσσεται σε μία σειρά εκδηλώσεων που οργανώνονται αδιάλειπτα από το 2006 μέχρι σήμερα (με συχνότητα περίπου δύο εκδηλώσεις το χρόνο) και βέβαια θα συνεχίσουν να οργανώνονται και στο μέλλον με πρωτοβουλία του Ομίλου Μελέτης Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής. Πρόκειται για μία αστική εταιρία που έχει συσταθεί στη Θεσσαλονίκη και έχει ως σκοπό την προώθηση της διεπιστημονικής έρευνας των νομικών και ηθικών ζητημάτων που αναφύονται από την εξέλιξη της ιατρικής και βιοτεχνολογίας. Ενδεικτικά μπορώ να σας απαριθμήσω την αναπαραγωγική κλωνοποίηση, τα βλαστοκύτταρα (θεραπευτική κλωνοποίηση), τις μεταμοσχεύσεις, την ευθανασία, τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, τις κλινικές μελέτες στον άνθρωπο κ.α.. Το πρόσφατο συνέδριο ήταν αφιερωμένο στην καθηγήτρια του Τμήματος Νομικής ΑΠΘ, κ. Έφη Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη, πρώτη Πρόεδρο του Ομίλου που σας προανέφερα. Θα ήθελα μάλιστα με την ευκαιρία αυτή να ενημερώσω τους αναγνώστες σας ότι οι εισηγήσεις όλων των επιστημονικών εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τώρα κυκλοφορούν ήδη σε μία σειρά βιβλίων από τις Εκδόσεις Σάκκουλα.
2. Ενδιαφέρουσες οι πληροφορίες που μας δώσατε! Θα ήθελα τώρα αγαπητέ κύριε Τροκάνα να καταλάβω πως σκέπτεται ένας νομικός γύρω από τα θέματα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Η ελληνική νομική επιστήμη καταπιάστηκε με τα θέματα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σχετικά πρόσφατα κάτω από την ασφυκτική πίεση της αλματώδους ανάπτυξης της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας και των επιτευγμάτων που επέφεραν. Δεν είναι υπερβολή μάλιστα να πει κανείς ότι στο χώρο της μαιευτικής και της γυναικολογίας έχει συντελεστεί μία κοσμογονία από τη γέννηση του πρώτου παιδιού του σωλήνα στην Αγγλία το 1978 μέχρι σήμερα. Η συνδρομή της νομικής επιστήμης είναι αναγκαία, για να ρυθμιστούν πρωτίστως ζητήματα προσωπικής κατάστασης που δημιουργεί η νέα τεχνολογική πραγματικότητα και αναφέρομαι συγκεκριμένα στη συγγένεια του παιδιού που θα γεννηθεί. Κατά την εφαρμογή των διάφορων μεθόδων ιατρικής υποβοήθησης μπορεί να εμπλέκονται και «τρίτα πρόσωπα», όπως λ.χ. συμβαίνει στην ετερόλογη τεχνητή γονιμοποίηση, δηλαδή στην τεχνητή γονιμοποίηση που πραγματοποιείται με δωρεά είτε σπέρματος από τρίτο δότη είτε ωαρίου από τρίτη δότρια είτε τέλος γονιμοποιημένου ωαρίου που έχει περισσέψει. Εδώ το δίκαιο θα πρέπει να έχει κατασταλάξει ποιοι θα είναι οι κατά νόμο γονείς του παιδιού: οι γονείς που το επιθυμούν ή οι δότες του γεννητικού υλικού;
Στην πραγματικότητα στις περιπτώσεις αυτές το δίκαιο καλείται να απαντήσει σε ένα βαθύτερο δίλημμα: η συγγένεια του παιδιού θα στηρίζεται αποκλειστικά στη βιολογική καταγωγή ή και στην ιδιωτική βούληση των προσώπων; Το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο με την εισαγωγή του νόμου 3089/2002 τόλμησε πραγματικά να απαγκιστρωθεί από τη βιολογική συγγένεια, αναγνωρίζοντας πλέον κεντρικό ρόλο στην ιδιωτική βούληση των προσώπων που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και καθιερώνοντας έτσι τη λεγόμενη «κοινωνικοσυναισθηματική συγγένεια». Με απλά λόγια, σύμφωνα με αυτήν οι δότες γεννητικού υλικού, οι οποίοι φυσικά δεν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, δε θεωρούνται ποτέ νομικά «πατέρας» και «μητέρα» του παιδιού που γεννήθηκε.
 3.Μπορείτε να μας εξηγήσετε λίγο αναλυτικότερα το νόημα της συγγένειας που αποκαλέσατε «κοινωνικοσυναισθηματική»;

Πολύ ευχαρίστως! Θα σας αναλύσω ένα ακόμα πεδίο εφαρμογής της αρχής της «κοινωνικοσυναισθηματικής συγγένειας» που δεν είναι άλλο από την παρένθετη μητρότητα. Όπως είναι γνωστό στις περιπτώσεις αυτές μία γυναίκα αναλαμβάνει να κυοφορήσει ένα παιδί για λογαριασμό μίας άλλης γυναίκας (για την ακρίβεια για λογαριασμό ενός ζεύγους, έγγαμου ή άγαμου) με γεννητικό υλικό ξένο προς την ίδια. Αν μέναμε πιστοί στο νομικό κανόνα του ρωμαϊκού δικαίου ότι «η μητέρα είναι πάντα βέβαιη» λόγω του γεγονότος του τοκετού, νομική μητέρα του παιδιού θα έπρεπε να θεωρείται αυτή που το γέννησε, ενώ είναι σαφές ότι η κυοφόρος δεν εμπλέχθηκε στην όλη διαδικασία, για να αποκτήσει η ίδια παιδί, αλλά για να διευκολύνει άλλους! Αντίθετα, μετά το νόμο 3089/2002 γονείς του παιδιού θεωρούνται κατά το ελληνικό δίκαιο οι γονείς που το επιθυμούν, πράγμα που πιστοποιείται βέβαια εκ των προτέρων από το δικαστήριο, το οποίο χορηγεί και τη σχετική άδεια για τη διενέργεια της μεθόδου. Ο νέος νόμος λοιπόν δε συνιστά απλώς μία ακόμα μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, αλλά μία συγκλονιστική για εμάς τους νομικούς ανατροπή αξιωμάτων που ίσχυαν επί αιώνες.
4. Υπάρχει φιλοσοφική προσέγγιση για το θέμα από μέρους σας;

Η φιλοσοφική προσέγγιση των σύγχρονων βιοηθικών ζητημάτων ανατρέχει στην αρχαία ελληνική σκέψη. Ας πάρουμε για παράδειγμα το ακανθώδες μέχρι και σήμερα θέμα του status του ανθρώπινου εμβρύου. Ο Αριστοτέλης ήταν αυτός που καθιέρωσε τον όρο «κύημα» ως «το πρώτο μείγμα αρσενικού και θηλυκού». Ο έλληνας φιλόσοφος προβληματίστηκε έντονα πάνω στο ζήτημα της εμψύχωσης του εμβρύου, δηλαδή της χρονικής στιγμής κατά την οποία η ψυχή εγκαθίσταται στο σώμα. Ακολουθώντας τη γνωστή τριμερή διαίρεση της ψυχής σε θρεπτική, που συναντάται σε όλα τα έμψυχα όντα, ακόμα και στα φυτά, σε αισθητική, που αφορά και τα ζώα, και σε λογική, που υπάρχει μόνο στον άνθρωπο, ο Αριστοτέλης επιφύλαξε διαφορετική μεταχείριση στο γυναικείο γεννητικό υλικό σε σχέση με το ανδρικό: το πρώτο έχει την ατελέστερη μορφή της θρεπτικής ψυχής, ενώ το δεύτερο εισφέρει την αισθητική ψυχή. Το ίδιο ακριβώς ζήτημα απασχόλησε μεταγενέστερα τη θεολογία, ενώ ο γρίφος της νομικής φύσης του γεννητικού υλικού (σπέρματος, ωαρίου και γονιμοποιημένου ωαρίου) ταλανίζει μέχρι σήμερα τους θεωρητικούς της βιοηθικής, αλλά και τους συντάκτες των νομοθετικών κειμένων σε παγκόσμια κλίμακα. Θα ενταχθεί στην κατηγορία των «προσώπων» ή των «πραγμάτων» κατά την παραδοσιακή κατάταξη του ρωμαϊκού δικαίου; Ή μήπως του ταιριάζει καλύτερα μία ενδιάμεση θέση; Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα συγκαθορίζει και μία σειρά άλλα ζητήματα, όπως το επιτρεπτό της δωρεάς γεννητικού υλικού, τη δυνατότητα κρυοσυντήρησής του κ.α.
5. Αντιλαμβάνομαι τον προβληματισμό που θέτετε. Μια όμως και αναφερθήκατε στον κλάδο της θεολογίας, θα ήθελα να μάθω σε γενικές γραμμές και τη στάση των θεολόγων στα ζητήματα αυτά.

Αν και δε νομίζω ότι είμαι ο αρμοδιότερος για να σας απαντήσω πάνω στο θέμα αυτό, θα το προσπαθήσω. Τόσο η Ορθόδοξη όσο και η Καθολική εκκλησία αντιμετωπίζουν τα σχετικά θέματα στο πλαίσιο του κλάδου που ονομάζεται Βιοθεολογία. Τη στάση της Εκκλησίας θα τη χαρακτήριζα συνολικά από εφεκτική μέχρι και καθαρά εχθρική για πολλές μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης, όπως λ.χ. την ετερόλογη γονιμοποίηση για την οποία σας μίλησα προηγουμένως, την παρένθετη μητρότητα, τη μεταθανάτια γονιμοποίηση. Εξίσου αρνητική είναι η Εκκλησία και στη δυνατότητα που δίνει ο ελληνικός νόμος σε άγαμα ζευγάρια, αλλά και σε μοναχικές γυναίκες να προσφύγουν στη βοήθεια τη επιστήμης για να αποκτήσουν παιδιά. Από την άλλη πλευρά, θα ήταν άδικο να λησμονείται ότι η Εκκλησία παραμένει ευνοϊκά διακείμενη σε ένα άλλο φλέγον ζήτημα της Βιοηθικής, τις μεταμοσχεύσεις οργάνων.

6. Δε θέλω να σας ταλαιπωρώ! Θα ήθελα να μου πείτε πως προσεγγίζετε εσείς το θέμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης ηθικά, δεδομένου πως η ηθική δεν είναι κοινή για όλους!
Πολύ σωστά εντοπίζετε την εστία του προβλήματος. Θα ήθελα όμως στο σημείο αυτό να διευκρινίσω ότι η έννοια της «ηθικής», όπως παραδοσιακά την οριοθετεί η φιλοσοφία, δεν ταυτίζεται με τη «βιοηθική». Θα ήταν σκόπιμο μάλιστα να επικαλεστώ εδώ την αγγλική γλώσσα. Στη διεθνή βιβλιογραφία συναντά κανείς δύο όρους, τον όρο «morals» (=ηθική) και τον όρο «ethics» (=έθος, συνήθεια). Ο πρώτος ταιριάζει στην έννοια της παραδοσιακής ηθικής φιλοσοφίας, ενώ ο δεύτερος συναντάται ως δεύτερο συνθετικό πολλών νεολογισμών, όπως bioethics, internet ethics, environmental ethics, business ethics κ.ο.κ.. Η ελληνική γλώσσα δε φαίνεται να έχει αφομοιώσει τη διάκριση αυτή, έχοντας επιτρέψει -μάλλον για λόγους ομοιομορφίας και πρακτικότητας, αλλά σίγουρα καταχρηστικά- να αποδίδεται στη μετάφραση ο ξενόγλωσσος όρος bioethics ως «βιο-ηθική», αντί του ορθότερου «βιο-έθος». Έτσι, «βιοηθική» δε σημαίνει κανόνες και αρχές που αφηρημένα ανάγονται στο φρόνημα ή στη συνείδηση, αλλά επιλογές και πρακτικές πάνω σε ορισμένα ηθικά ζητήματα μετά από σκέψη, διάλογο, αξιολόγηση.
Από την άλλη πλευρά, όλοι αντιλαμβάνονται ότι το δίκαιο ήταν ανέκαθεν φορέας στοιχείων ηθικής. Είναι ευρέως γνωστό ότι σε πολλές νομικές διατάξεις συναντούμε τον όρο «χρηστά ήθη». Ούτε όμως και αυτή η έννοια έχει το ίδιο περιεχόμενο με την ηθική, όπως την εννοεί η φιλοσοφία. Πρόκειται για μία καθαρά νομική έννοια. Επομένως, είναι νομικά αστήρικτο μετά την ψήφιση των δύο ελληνικών νόμων να επιμένουν κάποιοι να επιχειρηματολογούν ότι ορισμένες από τις ρητά προβλεπόμενες πλέον μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης είναι αντίθετες στα χρηστά ήθη.
7. Αδελφός σωτήρας! Θα μας πείτε δυο λόγια...

Πρόκειται ειλικρινά για μία από τις πιο πολλά υποσχόμενες εφαρμογές της σύγχρονης βιοϊατρικής. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή....Θεμελιώδης αρχή της κατοχύρωσης του δικαιώματος στην τεχνητή αναπαραγωγή είναι η θεραπευτική αναγκαιότητα. Με άλλες λέξεις, οι έννομες τάξεις παγκοσμίως επιτρέπουν την προσφυγή στις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αυστηρά για την αντιμετώπιση της αδυναμίας απόκτησης απογόνων με φυσικό τρόπο, δηλαδή για την παράκαμψη της στειρότητας. Εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι διαφορετικό...Οι γονείς ενός παιδιού που πάσχει από μία σοβαρή ασθένεια καταφεύγουν στην τεχνητή γονιμοποίηση για την απόκτηση ενός δεύτερου παιδιού, το οποίο θα αποτελέσει ιστοσυμβατό δότη για το ήδη άρρωστο παιδί τους. Η προβληματική είδε για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας το 2000 στις ΗΠΑ με αφορμή την υπόθεση Nash, όπου ένα 6χρονο κοριτσάκι γεννήθηκε πάσχοντας από αναιμία Fanconi και η μόνη ενδεδειγμένη θεραπεία ήταν η ανασύσταση του μυελού των οστών με μεταμόσχευση είτε μυελού των οστών είτε βλαστοκυττάρων από τον ομφάλιο λώρο. Στην επίμαχη περίπτωση έγινε το δεύτερο. Το ηθικό ζήτημα που τέθηκε υπό συζήτηση ήταν το εξής: είναι επιτρεπτή η γέννηση ενός παιδιού με τεχνητή γονιμοποίηση, σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση της προεμφυτευτικής γενετικής διάγνωσης για τον έλεγχο των ανθρώπινων αντιγόνων ιστοσυμβατότητας (PGA/HLA), με σκοπό μεταξύ άλλων τη μεταμόσχευση ιστών και κυττάρων του σε άρρωστο αδελφό του; Όπως καταλαβαίνετε δεν μπορώ να επεκταθώ στα επιχειρήματα που προβάλλονται διεθνώς υπέρ και κατά, αυτό όμως που μπορώ να καταθέσω είναι τη δική μου θετική στάση στο ζήτημα, όπως και τη θετική στάση αρκετών ευρωπαϊκών νομοθεσιών (Ισπανίας, Αγγλίας, Νορβηγίας, Δανίας), οι οποίες επιτρέπουν πλέον ρητά την εφαρμογή τού προεμφυτευτικού γενετικού ελέγχου για το συγκεκριμένο σκοπό. Στην Ελλάδα, αν και δεν υπάρχει ρητή κατοχύρωση αυτής της δυνατότητας, υπάρχει μία γενική διάταξη που επιτρέπει την προεμφυτευτική διάγνωση, στην οποία εντάσσεται οργανικά η περίπτωση που συζητάμε. Δικαιοπολιτικά θα μπορούσε σίγουρα κανείς να προκρίνει και για την Ελλάδα τη λύση της ρητής νομοθετικής κατοχύρωσης, την οποία ακολούθησαν αρκετά ευρωπαϊκά κράτη.

8. Η Ελληνική νομοθεσία γύρω από θέματα Βιοηθικής "αντιγράφει" νόμους άλλων κρατών και τους μεταφέρει στην Ελλάδα;

Η απάντηση που θα σας δώσω στο ερώτημα αυτό είμαι βέβαιος ότι θα σας εκπλήξει. Η Ελλάδα, αν και άργησε να νομοθετήσει πάνω στα θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, το έπραξε κατά τρόπο συστηματικό και χωρίς ιδεοληψίες. Οι δυο ελληνικοί νόμοι καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα προβλημάτων που ανέκυψαν ή πρόκειται ίσως να ανακύψουν, με βάση και την εμπειρία άλλων έννομων τάξεων, ενώπιον των δικαστηρίων. Το Δεκέμβριο του 2001 οι έλληνες βουλευτές αποδέχθηκαν παμψηφεί τα περισσότερα άρθρα του νόμου 3089/2002, επιδεικνύοντας πρωτόγνωρη υπευθυνότητα και ωριμότητα και υπερβαίνοντας ίσως για πρώτη φορά την «κοινωνική ηθική» της εποχής -μιλάμε τώρα για 10 χρόνια πριν-, καθώς και ασκηθείσες εξωθεσμικές πιέσεις. Οι νέες μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής απολαμβάνουν πλέον πλήρως της κοινωνικής αποδοχής και με τον τρόπο αυτόν το δίκαιο εκπλήρωσε προφανώς και την παιδαγωγική-ιδεολογική του λειτουργία, η οποία επιβάλλεται για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Είμαι λοιπόν πεπεισμένος ότι τα άλλα κράτη θα πρέπει να σπεύσουν να «αντιγράψουν» τους ελληνικούς νόμους!

9. Δηλαδή μου λέτε πως πρέπει να είμαστε περήφανοι για τους νόμους που έχουμε ψηφίσει τα τελευταία χρόνια γύρω από τα θέματα της Βιοηθικής;
Απολύτως. Αυτό για το οποίο δε θα πρέπει να είμαστε περήφανοι είναι οι όροι εφαρμογής των δύο ελληνικών νόμων. Αλλά αυτό, όπως συχνά λέγεται, είναι ένα γενικότερο πρόβλημα στη χώρα μας....Παρατηρείται ειδικότερα το φαινόμενο πολλές από τις απαγορεύσεις της ελληνικής νομοθεσίας να καταστρατηγούνται στην πράξη από τους επαγγελματίες του χώρου της υγείας. Και αναφέρομαι τόσο στους γιατρούς όσο και στα ιατρικά κέντρα και στις Τράπεζες Κρυοσυντήρησης γεννητικού υλικού. Ο δεύτερος χρονολογικά νόμος 3055/2005 προέβλεψε τη σύσταση μίας ανεξάρτητης διοικητικής αρχής, της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Ε.Α.Ι.Υ.Α) με ευρύτατες αρμοδιότητες πάνω στα θέματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και βασική δικαιοδοσία την εποπτεία εφαρμογής των δύο νόμων. Με λύπη μου σας πληροφορώ ότι η Αρχή αυτή, αν και ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, έπεσε θύμα υποχρηματοδότησης, απαξίωσης από την Πολιτεία και γραφειοκρατικών αγκυλώσεων. Αποτέλεσμα των συνθηκών αυτών ήταν βέβαια τα μέλη της Αρχής αυτής να αναστείλουν εν τοις πράγμασι τη λειτουργία της. Θα ήθελα λοιπόν και μέσα από τη συνάντησή μας αυτή να κάνω δημόσια έκκληση προς τους αρμόδιους φορείς να ενσκήψουν στα προβλήματα λειτουργίας της Αρχής.
10.Από τα λεγόμενά σας συγκράτησα μία νύξη για το θέμα της χρηματοδότησης. Ξεφεύγουμε από το αντικείμενο της συζήτησης, αν σας ρωτήσω ποιος μπορεί να είναι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε στον τομέα της τεχνητής γονιμοποίησης;
Σας διαβεβαιώνω ότι δεν ξεφεύγουμε καθόλου από τον πυρήνα της συζήτησης. Είναι άλλο πράγμα ο νομοθέτης να κατοχυρώνει με τους δύο νόμους το επονομαζόμενο «δικαίωμα στην τεχνητή αναπαραγωγή» και εντελώς άλλο να μπορεί ο καθένας που επιθυμεί να απολαύσει στην πράξη το δικαίωμα αυτό. Ο οικονομικός παράγοντας στις μέρες μας παίζει αποφασιστικό ρόλο στην εφαρμογή των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, στο μέτρο που αυτές στοιχίζουν αρκετά χρήματα. Για το λόγο αυτόν, τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχουν θεσμοθετήσει την κάλυψη των εξόδων αυτών από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Στην Ελλάδα πρωτοπόρος στην προσπάθεια αυτή αναδείχθηκε η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, για την οποία ήδη σας μίλησα, υιοθετώντας δύο σημαντικότατες κατευθυντήριες αρχές: την αρχή της πλήρους (100%) κάλυψης της τεχνητής γονιμοποίησης και την αρχή της ενοποίησης των διαδικασιών για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς είτε η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή εφαρμόζεται σε δημόσιο είτε σε ιδιωτικό φορέα. Τονίζω την οικονομική διάσταση του προβλήματος, διότι δυστυχώς υπάρχουν και παραδείγματα προς αποφυγή: πριν από δύο περίπου χρόνια ανακοινώθηκε ότι η Βουλή της Δανίας, πρότυπο κράτους πρόνοιας, θα έπαυε την κάλυψη από το δημόσιο του κόστους της τεχνητής αναπαραγωγής στο πλαίσιο προγράμματος εξοικονόμησης δαπανών του προϋπολογισμού. Εύχομαι να μην ζήσουμε στην πατρίδα μας στιγμές όπου στη μνημονιακή ατζέντα θα βρίσκονται τέτοιου είδους μέτρα!

Έχετε απόλυτο δίκιο...Σας ευχαριστώ πολύ!  Να είστε πάντα καλά!

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.